Hoàn thiện pháp luật để báo chí phát triển trong kỷ nguyên số

Tại Hội thảo "Hoàn thiện pháp luật để báo chí phát triển trong kỷ nguyên số" ngày 16/5, các chuyên gia cho rằng việc hình thành mô hình tổ hợp báo chí truyền thông là yêu cầu cấp thiết nhằm đổi mới phương thức quản trị theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và hiệu quả.

Dự thảo Luật Báo chí sửa đổi đã bổ sung những quy định mới về mô hình tổ hợp báo chí truyền thông, trong đó bao gồm hai loại hình chính: tổ hợp báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện và tổ hợp báo chí truyền thông địa phương. Các tổ hợp này có thể bao gồm nhiều cơ quan báo chí trực thuộc, được áp dụng cơ chế tài chính, lao động và tiền lương tương tự doanh nghiệp, đồng thời được phép góp vốn hoặc thành lập doanh nghiệp trực thuộc. Chính phủ sẽ ban hành quy định chi tiết về điều kiện, tiêu chí, cơ chế tài chính và thẩm quyền thành lập các tổ hợp này.

Tiến sĩ Lê Hải, Trưởng Ban Tạp chí Cộng sản điện tử, nhấn mạnh rằng việc hình thành các tổ hợp truyền thông tại Việt Nam là một xu hướng tất yếu trong bối cảnh phát triển báo chí hiện nay. Ông dẫn chứng ví dụ từ Trung Quốc, nơi báo chí vẫn được coi là đơn vị sự nghiệp nhưng được tổ chức và quản lý theo mô hình doanh nghiệp.

Theo ông Lê Hải, tổ hợp truyền thông sẽ tạo động lực để hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường hoạt động báo chí và thúc đẩy chiến lược quy hoạch phát triển báo chí quốc gia. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng phần lớn các cơ quan báo chí tại Việt Nam vẫn duy trì mô hình tổ chức cũ, với phương thức quản trị chưa hiệu quả, điều này không còn phù hợp với yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên số.

Ông Lê Quốc Vinh, Chủ tịch Le Group, cho rằng nếu dự luật cho phép báo chí tổ chức theo mô hình tổ hợp thì cũng cần mở quyền cho họ được xây dựng hệ sinh thái truyền thông riêng, có khả năng liên kết và tự do kinh doanh. Theo ông, luật cần tạo cơ sở pháp lý để các cơ quan báo chí tự chủ và sáng tạo trong khuôn khổ pháp luật.

Về mặt tổ chức, ông Nguyễn Kim Khiêm, Tổng giám đốc Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, bày tỏ băn khoăn về tư cách pháp lý của mô hình tổ hợp báo chí truyền thông. Ông cho rằng hiện mô hình này chỉ là tên gọi tổ chức, chưa rõ sẽ hoạt động như một pháp nhân độc lập hay thuộc hệ thống đơn vị sự nghiệp. Ông đề xuất cần tổ chức một hội thảo chuyên sâu để làm rõ các yếu tố pháp lý, tài chính và cơ chế hoạt động của mô hình tổ hợp này, nhằm đảm bảo tính khả thi khi áp dụng vào thực tiễn.

Ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục Báo chí, đại diện cơ quan soạn thảo, cho biết việc sửa đổi Luật Báo chí lần này tập trung vào các định hướng lớn như tăng cường quản lý báo chí, nâng cao chất lượng đội ngũ làm báo, thúc đẩy kinh tế báo chí và điều chỉnh hoạt động báo chí trên môi trường số. Ông cho biết, dự thảo luật có 30 nội dung giao Chính phủ và các cơ quan chức năng quy định chi tiết, đồng thời phân quyền thêm cho địa phương trong 10 thủ tục hành chính.

Dự thảo cũng đưa ra những quy định chặt chẽ hơn đối với hoạt động báo chí trên môi trường số. Theo đó, các kênh nội dung của cơ quan báo chí trên mạng xã hội và ứng dụng Internet phải đăng ký, kết nối hệ thống với cơ quan quản lý nhà nước và tuân thủ các quy định pháp luật về báo chí, an ninh mạng cũng như các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết.

Phát biểu tại hội thảo, PGS Lê Hải Bình, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, nhấn mạnh rằng việc sửa đổi Luật Báo chí không chỉ đáp ứng yêu cầu thực tiễn mà còn mang tính kiến tạo, mở ra hành lang pháp lý mới cho sự phát triển của báo chí trong tương lai. "Đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục lắng nghe, tiếp thu ý kiến các chuyên gia, đồng thời bám sát các nghị quyết của Đảng và pháp luật hiện hành để kịp thời điều chỉnh, bổ sung trong quá trình hoàn thiện luật", ông Hải Bình nói.

Dự thảo lần này cũng tập trung vào các vấn đề quan trọng như kinh tế báo chí, chuyển đổi số và đặc biệt là mô hình tổ hợp báo chí truyền thông, được kỳ vọng sẽ tạo nên bước ngoặt lớn trong hành trình phát triển báo chí tại Việt Nam.