Sản xuất không giấy phép môi trường giữa khu công nghiệp: Lời cảnh báo doanh nghiệp

Trong bối cảnh toàn cầu đang nỗ lực hướng tới một nền kinh tế xanh, sản xuất bền vững và thân thiện với môi trường đã trở thành một xu thế tất yếu, đồng thời là yếu tố then chốt để xây dựng thương hiệu và niềm tin khách hàng. Tuy nhiên trong nỗ lực chung đó, vẫn không ít trường hợp vi phạm quy định pháp luật về môi trường.

Mới đây, Cadivi - một trong những tên tuổi lớn trong ngành sản xuất dây cáp điện tại Việt Nam đã bị UBND tỉnh Đồng Nai xử phạt vi phạm về môi trường tại nhà máy Cadivi Miền Đông. Vậy những vi phạm đó như thế nào?

Nằm trong khu công nghiệp Biên Hoà 1 mà không có giấy phép môi trường

Các Quyết định số 1661/QĐ-XPHC và 1665/QĐ-XPHC được UBND tỉnh Đồng Nai chỉ rõ hàng loạt sai phạm của Cadivi Miền Đông. Nhà máy sản xuất mà không có Giấy phép môi trường. Đây không chỉ là một lỗi hành chính thông thường, bởi giấy phép môi trường là cơ sở pháp lý để một cơ sở sản xuất có thể hoạt động, đảm bảo rằng các tác động đến môi trường đã được đánh giá, kiểm soát và tuân thủ các quy định hiện hành.

Việc thiếu giấy phép này cho thấy tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm mà không có bất kỳ sự kiểm soát nào từ cơ quan chức năng. Điều này càng khó hiểu khi nhà máy nằm ngay tại trung tâm Khu công nghiệp Biên Hòa 1, một khu vực đông dân cư, nơi mà bất kỳ sự cố môi trường nào cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến sức khỏe và đời sống của hàng ngàn hộ dân xung quanh.

Kết quả kiểm tra và lấy mẫu đất xung quanh nhà máy đều thể hiện sự ô nhiễm. Các mẫu đất cho thấy mức độ ô nhiễm vượt quy chuẩn nhiều lần. Cụ thể, mẫu đất tại một điểm giáp nhà kho phía sau nhà máy ghi nhận mức ô nhiễm đồng (Cu) vượt 3,84 lần so với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Một vị trí khác gần khu vực nhà xe cũng vượt 1,04 lần. Đồng nếu tích tụ trong đất và nguồn nước có thể gây ra những tổn hại cho hệ sinh thái và sức khỏe con người, từ các bệnh về đường tiêu hóa, thần kinh đến ung thư nếu tiếp xúc lâu dài.

Cadivi Miền Đông nhận án phạt

Với những vi phạm này, UBND tỉnh Đồng Nai đã ra quyết định xử phạt hành chính với Cadivi Miền Đông.

Tại Quyết định xử phạt số 1661/QĐ-XPHC, Doanh nghiệp này bị xử phạt 310 triệu đồng về hành vi: không có giấy phép môi trường theo quy định đối với cơ sở thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND cấp tỉnh.

Tại Quyết định số 1665/QĐ-XPHC, doanh nghiệp bị xử phạt 580 triệu đồng với 3 hành vi vi phạm môi trường, trong đó nổi bật là việc gây ô nhiễm đất tại 2 vị trí trong khuôn viên nhà máy.

Hành vi 1: Nhà máy bị xử phạt 320 triệu đồng vì hoạt động không có giấy phép môi trường.

Hành vi 2: Phạt 130 triệu đồng vì gây ô nhiễm đất với hàm lượng đồng (Cu) vượt 3,84 lần so với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 03:2023/BTNMT.

Hành vi 3: Phạt 130 triệu đồng vì ô nhiễm đất tại khu vực bên cạnh kho chứa vật tư, với mức vượt 1,04 lần quy chuẩn cho phép.

Tổng cộng, Cadivi Miền Đông bị phạt 890 triệu đồng vì các vi phạm trên.

Doanh nghiệp còn chịu các hình thức phạt bổ sung chưa từng có tiền lệ:

* Đình chỉ hoạt động của nguồn phát sinh chất thải không phép trong 4,5 tháng, và đình chỉ hoạt động của toàn bộ chi nhánh trong 4,5 tháng. Điều này đồng nghĩa với việc Cadivi Miền Đông sẽ phải tạm dừng sản xuất trong một khoảng thời gian dài.

* Buộc di dời toàn bộ cơ sở sản xuất khỏi địa chỉ hiện tại. Quyết định này được đưa ra không chỉ vì các vi phạm môi trường mà còn bởi vị trí hiện tại của nhà máy không còn phù hợp với quy hoạch phát triển của tỉnh Đồng Nai đến năm 2050. Cadivi Miền Đông có 150 ngày để hoàn tất việc di dời, khắc phục ô nhiễm và báo cáo kết quả xử lý. Nếu chậm trễ, công ty sẽ bị cưỡng chế và phải chịu thêm lãi phạt.

Cảnh báo cho trách nhiệm doanh nghiệp và quản lý nhà nước

Vụ việc Cadivi Miền Đông là sự cảnh báo cho nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam. Điều này đặt ra câu hỏi về tính minh bạch, sự nghiêm túc và trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp.

Bài học từ Cadivi Miền Đông cũng cho thấy hiện nay, việc phát triển kinh tế không thể tách rời khỏi trách nhiệm bảo vệ môi trường. Các doanh nghiệp không thể chỉ nhìn vào lợi nhuận ngắn hạn mà phải có tầm nhìn dài hạn, đầu tư đúng mức vào công nghệ xử lý chất thải, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về môi trường và xem đó là một phần không thể thiếu trong chiến lược kinh doanh bền vững.

Đối với các cơ quan quản lý nhà nước, vụ việc là một minh chứng cho sự quyết liệt của chính quyền trong việc xử lý các vi phạm. Điều đó khẳng định vai trò của các cơ quan chức năng trong việc giám sát, kiểm tra và xử lý nghiêm minh những hành vi gây tổn hại đến môi trường và sức khỏe cộng đồng, phát hiện và xử lý kịp thời vi phạm môi trường, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch và môi trường sống trong lành hơn cho người dân.