Trưởng và phó Công an xã có một số quyền hạn của thủ trưởng cơ quan điều tra
Với 445/449 đại biểu tán thành (chiếm 93,1% tổng số đại biểu), Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Luật sửa đổi và bổ sung nhiều quy định nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, phù hợp với thực tiễn. Các nội dung mới bao gồm nhiệm vụ, quyền hạn của Điều tra viên, Viện trưởng Viện Kiểm sát và Thẩm phán trong quá trình thực hiện chức năng tố tụng.
Cụ thể, luật quy định rõ nhiệm vụ và quyền hạn của Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên cao cấp khi giữ chức vụ Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã. Theo đó, những người này được Thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh phân công thực hiện hoạt động khởi tố, điều tra các vụ án về tội ít nghiêm trọng và tội nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn cấp xã. Họ có nhiệm vụ, quyền hạn theo khoản 1 Điều 36, các điểm a, c khoản 1 và khoản 2 Điều 36 của Bộ luật này, ngoại trừ quyền quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt. Bộ trưởng Bộ Công an sẽ phối hợp với Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để quy định chi tiết về nội dung này.
Để đáp ứng yêu cầu tăng cường phân cấp, phân quyền, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao có thẩm quyền ủy quyền cho các Kiểm sát viên giữ chức vụ Viện trưởng, Phó Viện trưởng Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn. Các nhiệm vụ này bao gồm tổ chức, chỉ đạo hoạt động thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử; quyền kiến nghị quyết định phân công, thay đổi, kiểm tra hoạt động và quyền quyết định thay đổi hoặc hủy bỏ các quyết định không có căn cứ hoặc trái pháp luật của Phó Viện trưởng Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm, kiểm sát viên, kiểm tra viên.
Để đảm bảo gần dân, các Viện Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm sẽ được bố trí ở ba khu vực trọng điểm: Hà Nội, Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh. Việc này nhằm đảm bảo việc kháng nghị phúc thẩm được nhanh chóng, kịp thời, đồng thời phù hợp với vai trò, nhiệm vụ của các Viện Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm, vốn có vai trò xem xét các bản án, quyết định sơ thẩm của Tòa án nhân dân cấp tỉnh. Theo đó, luật cũng sửa đổi, bổ sung quy định rằng Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao được ủy quyền cho Viện trưởng Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm thực hiện quyền kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm đối với các bản án, quyết định của tòa án cấp dưới theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Bên cạnh đó, luật bổ sung quy định rằng Kiểm sát viên giữ chức vụ Viện trưởng Viện Phúc thẩm có quyền giải quyết khiếu nại theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Tương tự, Thẩm phán giữ chức vụ Chánh tòa hoặc Phó Chánh tòa Tòa Phúc thẩm được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ủy quyền thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp với thực tế công tác.
Về thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành, luật sửa đổi và bổ sung theo hướng quy định cụ thể: Khi hết thời hạn 1 năm kể từ ngày nhận được ý kiến của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao mà Chủ tịch nước không có quyết định ân giảm, cơ quan có thẩm quyền phải thông báo ngay về việc không có quyết định ân giảm để Chánh án tòa án đã xét xử sơ thẩm tổ chức thi hành bản án tử hình theo quy định.
Một điều luật mới cũng được bổ sung (Điều 506a) nhằm quy định nguyên tắc về biện pháp giữ người trong trường hợp khẩn cấp trước khi có yêu cầu dẫn độ của cơ quan có thẩm quyền nước ngoài. Các nội dung chi tiết về biện pháp này sẽ được quy định trong pháp luật về dẫn độ để đảm bảo phù hợp với phạm vi điều chỉnh.
Luật này sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.
