Đề xuất giảm giờ làm xuống 40 giờ/tuần

Theo ông Nghĩa, "con người là yếu tố quyết định sự tự chủ, tự cường của nền kinh tế". Việc giảm giờ làm được xem là xu hướng tiến bộ của nhiều quốc gia trên thế giới. Trước đó, ông từng nêu vấn đề này tại kỳ họp cuối năm 2023 nhưng chưa gắn với mốc thời gian cụ thể như lần này.

Hiện nay, Bộ luật Lao động quy định người làm việc trong điều kiện bình thường không quá 8 giờ mỗi ngày, 48 giờ mỗi tuần. Doanh nghiệp được quyền lựa chọn quy định giờ làm theo ngày hoặc tuần nhưng phải thông báo trước cho người lao động. Trong khi đó, nhà nước khuyến khích tuần làm việc 40 giờ, song quy định này chưa phổ biến do năng suất lao động còn thấp, thu nhập chưa cao, nhiều người lao động phải kéo dài thời gian làm việc để đảm bảo đời sống.

Ở khu vực công, tuần làm việc 40 giờ (8 giờ/ngày, 5 ngày/tuần) đã được áp dụng từ năm 1999 theo Quyết định 188 của Thủ tướng. Mục tiêu là tăng hiệu quả công việc hành chính, tiết kiệm ngân sách và giúp công chức, viên chức có thêm thời gian nghỉ ngơi.

Giữ chân nhân tài bằng chế độ đãi ngộ xứng đáng

Đại biểu Hoàng Đức Thắng nêu thực trạng một số cán bộ, công chức có trình độ chuyên môn cao xin nghỉ việc hoặc chuyển ra khu vực tư nhân sau các đợt sáp nhập bộ máy. Ông cảnh báo rằng "mất đi nguồn nhân lực trình độ cao và giàu kinh nghiệm sẽ khiến bộ máy khó đạt mục tiêu theo đúng định hướng cải cách".

Ông Thắng ví hiện tượng này như "những cuộc chia ly trong thời bình", gây tổn thất trước mắt và hệ lụy lâu dài đối với chất lượng bộ máy hành chính. Ông cho biết, nhiều cán bộ, công chức phải sống xa gia đình hàng trăm cây số, con cái phải gửi ông bà hoặc người thân chăm sóc. "Nhà trọ, nhà công vụ đang chờ đợi họ trong sự trăn trở cơm áo gạo tiền và những xáo trộn, khó khăn khác - đó là những tổn thương âm thầm nhưng không kém bất cứ sự hy sinh nào, rất cần được ghi nhận và trân trọng", ông chia sẻ.

Ông nhấn mạnh cần giải quyết hài hòa các vấn đề về chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc, sự ghi nhận - đánh giá và cơ hội thăng tiến để giữ chân người tài. Trong đó, tiền lương và phúc lợi phải là trung tâm, đảm bảo tính cạnh tranh với khu vực tư nhân, đặc biệt ở các vị trí đòi hỏi trình độ chuyên môn cao.

Bên cạnh đó, môi trường công vụ cần được cải tổ theo hướng chuyên nghiệp, khuyến khích đổi mới sáng tạo, đánh giá công tâm, giúp người lao động được ghi nhận và đóng góp xứng đáng. "Nhất thiết phải cải cách công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ; chú trọng thu hút nhân lực trẻ, trình độ cao và có tư duy sáng tạo", ông nói.

Về sắp xếp đơn vị hành chính, ông Thắng đề nghị đánh giá cán bộ dựa trên hiệu quả công việc thay vì mặc định cán bộ "trên về" là giỏi hơn cơ sở và được sắp xếp vào vị trí cao hơn. Ông cũng kiến nghị Chính phủ sớm có chính sách bù đắp thiệt thòi cho cán bộ đi công tác xa, đặc biệt là về nhà ở, lưu trú và phương tiện đi lại. Chính sách cần thống nhất trên toàn quốc để tránh tình trạng thiếu công bằng khi giao cho địa phương tự thực hiện.

Đồng thời, ông đề xuất bố trí mô hình "văn phòng 2" ở địa phương trong thời gian cần thiết, đảm bảo chính quyền không xa dân, phục vụ người dân tốt hơn và tránh quá tải cho trung tâm hành chính mới sau sáp nhập.