Từ 15/12/2025: Vợ ép chồng đóng góp tài chính quá khả năng sẽ bị phạt nặng

Từ ngày 15/12/2025, Nghị định 282/2025/NĐ-CP thay thế Nghị định 144/2021/ND-CP chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước siết chặt của pháp luật đối với hành vi bạo lực kinh tế trong gia đình. Điểm đáng chú ý là nghị định lần này mở rộng phạm vi xử phạt, mô tả chi tiết hơn nhiều hành vi vốn xảy ra phổ biến nhưng khó xử lý trong thực tế.

Cụ thể, căn cứ theo Điều 44 Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định mức xử phạt về hành vi bạo lực về kinh tế, cụ thể như sau:

Hành vi bạo lực về kinh tế:

1. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Chiếm đoạt tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình;

b) Hủy hoại tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

c) Cưỡng ép thành viên gia đình lao động quá sức;

d) Cưỡng ép thành viên gia đình đóng góp tài chính quá khả năng của họ;

đ) Kiểm soát tài sản, thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần hoặc các mặt khác.

Theo quy định mới, bạo lực kinh tế không chỉ dừng ở việc kiểm soát tài sản, thu nhập của vợ, chồng hay con cái nhằm tạo sự lệ thuộc vật chất hoặc tinh thần, mà còn bao gồm các hành vi chiếm đoạt, tiêu tán hoặc hủy hoại tài sản chung, tài sản riêng của thành viên gia đình – trong trường hợp chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Những hành vi thường bị coi là “chuyện nội bộ” như ép buộc người thân lao động quá sức, đóng góp tài chính vượt khả năng cũng được xác định rõ ràng là vi phạm và có thể bị xử phạt hành chính.

Dù bổ sung nhiều tình huống cụ thể, mức phạt tiền đối với bạo lực kinh tế vẫn giữ nguyên khung 20–30 triệu đồng như Nghị định 144/2021. Tuy nhiên, cách mô tả rõ ràng, chi tiết hơn giúp lực lượng chức năng có căn cứ xử lý, đồng thời nâng cao nhận thức rằng việc kiểm soát tài chính trong gia đình cũng là một dạng bạo lực, chứ không chỉ đơn thuần là “quyền quản lý” hay “quy tắc của gia đình”.

Ngoài phạt tiền, Nghị định 282/2025 quy định người vi phạm phải khắc phục hậu quả: trả lại tài sản đã chiếm giữ trái pháp luật, hoàn trả giá trị tài sản bị tiêu tán hoặc bồi hoàn thiệt hại do hành vi hủy hoại gây ra. Đây là điểm siết quan trọng nhằm đảm bảo quyền lợi của người bị hại, tránh tình trạng người vi phạm chỉ “nộp phạt rồi thôi”.

Với việc mở rộng phạm vi và mô tả rõ hành vi, Nghị định 282/2025 được kỳ vọng sẽ là công cụ pháp lý hiệu quả giúp phòng ngừa và xử lý bạo lực kinh tế trong gia đình — một dạng bạo lực âm thầm, khó nhận biết nhưng gây tổn thương lâu dài cả về vật chất lẫn tinh thần