Bộ Giáo dục và Đào tạo ra dự thảo quy định về SGK điện tử

Theo Luật Giáo dục 2019, sách giáo khoa có thể tồn tại dưới nhiều dạng, bao gồm sách in, sách chữ nổi Braille và sách điện tử, miễn là đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông. Dù vậy, cho đến nay, các quy định chi tiết mới chủ yếu tập trung vào SGK bản in. Dự thảo Thông tư này được Bộ GD-ĐT đưa ra nhằm khắc phục khoảng trống trong quy định, bảo đảm sự phát triển sách giáo khoa điện tử theo một nền tảng pháp lý chặt chẽ, minh bạch, đáp ứng nhu cầu hiện tại.

Theo Bộ GD-ĐT, điều kiện tiên quyết cho mọi SGK điện tử là phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn hiện hành của SGK bản in, nội dung hoàn toàn tương thích và không được cắt xén hay thay đổi. Bên cạnh yêu cầu về chất lượng nội dung, dự thảo còn đưa ra các tiêu chuẩn về định dạng số và thiết kế giao diện của SGK điện tử. Sách giáo khoa điện tử cần tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về xuất bản phẩm điện tử, đồng thời bảo đảm khả năng tương thích trên nhiều nền tảng khác nhau như máy tính, điện thoại và máy đọc sách. Đặc biệt, giao diện phải được thiết kế phù hợp với sức khỏe và thị giác của học sinh, với phông chữ, cỡ chữ, màu sắc và hiệu ứng âm thanh được tối ưu.

Nghiêm cấm quảng cáo và các yếu tố kinh doanh trong SGK điện tử

Một điểm đặc biệt trong dự thảo Thông tư là việc nghiêm cấm hoàn toàn việc chèn quảng cáo, nội dung kinh doanh, gợi ý mua sắm hoặc giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ bên ngoài vào SGK điện tử. Đây là một yêu cầu quan trọng nhằm bảo vệ tính thuần khiết của học liệu, tránh việc thương mại hóa quá mức môi trường học tập, đồng thời bảo đảm nội dung giáo dục không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.

Về mặt tính năng, SGK điện tử phải cho phép người dùng thực hiện các thao tác cơ bản như tìm kiếm, đánh dấu, ghi chú, phóng to, thu nhỏ nội dung và tương tác với bài học qua các tính năng như chọn đáp án, kéo thả, nhập văn bản… Hơn nữa, SGK điện tử phải có khả năng tích hợp với hệ thống quản lý học tập (LMS) và ứng dụng các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI) hay thực tế ảo (VR). Điều này giúp học sinh có thể học tập hiệu quả, linh hoạt cả khi học trực tuyến lẫn ngoại tuyến, kể cả khi kết nối mạng không ổn định.

Bộ GD-ĐT đặc biệt chú trọng yếu tố bảo mật trong quá trình sử dụng SGK điện tử. Các hệ thống máy chủ lưu trữ dữ liệu SGK phải đặt tại Việt Nam, sử dụng tên miền “.vn” và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo mật, an toàn dữ liệu cá nhân theo Luật Xuất bản, Luật An ninh mạng và Luật Công nghiệp công nghệ số.

Thực nghiệm kỹ thuật và đánh giá trải nghiệm người dùng

Dự thảo Thông tư quy định rằng các đơn vị chuyển thể SGK từ bản in sang bản điện tử phải phối hợp với các cơ sở giáo dục phổ thông để tổ chức thực nghiệm kỹ thuật và đánh giá trải nghiệm người dùng. Quá trình này cần được thực hiện trên các nhóm học sinh và giáo viên đại diện, với các chỉ số đánh giá về độ trễ, lỗi kỹ thuật, mức độ thuận tiện và hiệu quả của việc sử dụng SGK điện tử.

Sau khi thực nghiệm, đơn vị chuyển thể sẽ hoàn thiện bản mẫu SGK điện tử và gửi đi thẩm định. Dự thảo cũng nêu rõ rằng SGK điện tử sẽ được chỉnh sửa, cập nhật khi SGK bản in có sự thay đổi. Quy trình cập nhật này được thực hiện giống như quy trình chuyển thể, trừ các bước thực nghiệm.

Dự thảo Thông tư này của Bộ GD-ĐT chính thức là bước đi quan trọng trong việc xây dựng nền tảng pháp lý cho việc phát triển SGK điện tử, đảm bảo các yếu tố chất lượng, bảo mật và an toàn, đồng thời bảo vệ quyền lợi của học sinh trong môi trường học tập số.