Tài liệu có nội dung xấu độc: Nguy hiểm với trẻ em trên mạng xã hội

Theo cơ quan chức năng, dưới vỏ bọc “tài liệu kín” hay “bí mật – độc quyền”, các nội dung này dễ dàng lôi cuốn người xem mà không cho họ thời gian nhận diện rủi ro. Từ góc độ tâm lý học, việc tiếp xúc lặp lại với hình ảnh và thông điệp bạo lực dẫn tới hiện tượng chai mòn cảm xúc (desensitization): bạo lực trở nên quen thuộc, khả năng thấu cảm giảm sút và cơ chế tự kiểm soát hành vi suy yếu. Nguy hiểm hơn, nhiều nội dung được xây dựng theo dạng “kịch bản hành động”, đóng vai trò như mồi kích hoạt hành vi lệch chuẩn — nhất là đối với thanh thiếu niên khi vùng não đảm nhiệm kiểm soát xung động vẫn chưa hoàn thiện.

Các đường link đi kèm lại tiềm ẩn mã độc, công cụ thu thập dữ liệu và các hình thức lừa đảo, tạo ra nguy cơ kép: vừa tác động tiêu cực tới nhận thức, vừa đe dọa trực tiếp an toàn số.

Lực lượng chức năng đã cảnh báo rằng các dạng tin “nửa thật nửa đồn” — đặc biệt là những nội dung giật gân, gắn mác “tài liệu kín” — chính là công cụ quen thuộc của tội phạm mạng. Tâm lý tò mò khiến nhiều người dễ dàng nhấp vào đường link lạ, tham gia nhóm kín hoặc tải xuống tệp không rõ nguồn gốc, tạo điều kiện để kẻ xấu cài mã độc, chiếm quyền điều khiển thiết bị hoặc đột nhập các tài khoản Facebook, Gmail, ngân hàng.

Hậu quả không chỉ dừng lại ở việc mất dữ liệu hay bị lừa đảo, mà còn khiến chính nạn nhân vô tình trở thành mắt xích phát tán mã độc cho bạn bè. Đáng lo nhất là nhóm người lớn tuổi và những người ít kỹ năng số — những đối tượng dễ tin vào các nội dung được sắp đặt khéo léo và dễ bị dẫn dắt vào bẫy lừa đảo. Một hành vi chia sẻ vô tình có thể tạo ra hậu quả dài hạn, trong khi một quyết định thận trọng có thể bảo vệ chính mình trước vòng xoáy bạo lực và thao túng trên không gian mạng.

Vì vậy, bảo vệ người trẻ phải được đặt lên hàng đầu: gia đình cần đồng hành và giám sát; nhà trường phải trang bị kỹ năng số và năng lực nhận diện rủi ro; cơ quan chức năng xử lý nghiêm các nguồn phát tán; và mỗi bạn trẻ cần biết chủ động từ chối nội dung độc hại.

Trao đổi với Phóng viên, luật sư Lê Văn Hưng, Công ty Luật Gia Phát Thành (Thanh Hóa) cho biết: "Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm hành vi đưa những thông tin xuyên tạc, bịa đặt, vu khống lên mạng xã hội, nghiêm cấm hành vi đưa những thông tin mô tả cảnh chém giết ghê rợn, rùng rợn lên không gian mạng. Bởi vậy tùy vào tính chất mức độ của hành vi, tùy thuộc vào hậu quả xảy ra mà người thực hiện hành vi vi phạm (đưa thông tin bị cấm lên không gian mạng) có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự”.

Đồng quan điểm, Nhà báo Trương Xuân Thiên, Trưởng VPĐD Tạp chí Kinh tế Việt Nam tại Thanh Hóa cho rằng, những hình ảnh đó sẽ rất nguy hiểm với trẻ em nếu được đưa lên mạng xã hội, nhất là Tiktok, Youtube.

“Trẻ em khi sử dụng mạng xã hội sẽ có nguy cơ bị một số ảnh hưởng như: Bắt chước hành vi xấu hoặc hành vi tự gây hại (bạo lực, khoe khoang với mục đích phân biệt đối xử hoặc tổn thương người khác, quan hệ tình dục không an toàn, cưỡng ép người khác, tự làm đau, tự sát). Từ đó hình thành niềm tin lệch lạc về ứng xử con người, giá trị đạo đức, cách sống”. Nhà báo Trương Xuân Thiên cho hay.