Hàng giả gắn mác ‘hàng tặng kèm’: Góc nhìn pháp luật vụ DJ Ngân 98

Vụ việc DJ Ngân 98 bị bắt vì sản xuất, buôn bán thực phẩm giả là lời cảnh tỉnh cho giới kinh doanh online. Hành vi này không chỉ xâm hại sức khỏe người tiêu dùng mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tới 20 năm tù theo Điều 193 Bộ luật Hình sự.

Ngày 13/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM đã khởi tố, bắt tạm giam Võ Thị Ngọc Ngân (nghệ danh DJ Ngân 98) – người điều hành Công ty TNHH TM-DV ZuBu và Hộ kinh doanh ZuBu Shop – để điều tra về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” theo Điều 193 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Theo kết quả điều tra ban đầu, Ngân đã lợi dụng danh tiếng cá nhân và mạng xã hội để quảng cáo, phân phối các sản phẩm giảm cân mang thương hiệu Super Detox X3, X7, X1000, đồng thời tự ý đưa ra thị trường sản phẩm “viên rau củ Collagen” – không có hồ sơ công bố, không được cấp phép lưu hành, nhưng vẫn được đóng gói, gắn nhãn mác như sản phẩm hợp pháp. Đáng chú ý, cơ quan chuyên môn xác định loại viên này có chứa chất cấm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng.

Hành vi bị xử lý theo khung hình phạt nào?

Điều 193 Bộ luật Hình sự quy định: “Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc, dược liệu…” có thể bị phạt tù từ 2 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân, tùy theo mức độ, hậu quả và quy mô phạm tội.

Cụ thể, nếu hàng giả gây thiệt hại cho sức khỏe nhiều người hoặc thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng trở lên, khung hình phạt có thể lên tới 20 năm tù; ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền, tịch thu toàn bộ tang vật, phương tiện và cấm hành nghề kinh doanh trong thời hạn nhất định.

Trong vụ việc này, dù sản phẩm “viên rau củ Collagen” được ghi “hàng tặng kèm” để đối phó cơ quan quản lý, nhưng thực tế được bán kèm như một phần của liệu trình giảm cân, nên hành vi vẫn bị coi là sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm – không phụ thuộc vào việc sản phẩm được tặng hay bán riêng lẻ.

Trách nhiệm pháp lý và bài học cho người kinh doanh online

Theo các chuyên gia pháp lý, đây là vụ việc điển hình cho thấy ranh giới giữa “kinh doanh hợp pháp” và “vi phạm hình sự” trong lĩnh vực thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, hàng tiêu dùng là rất mong manh.

Doanh nghiệp hoặc cá nhân kinh doanh online thường tự ý thuê xưởng gia công, dán nhãn, gắn thương hiệu, quảng cáo công dụng mà không thực hiện thủ tục công bố sản phẩm, đăng ký tiêu chuẩn chất lượng, hoặc kiểm nghiệm an toàn – vi phạm nghiêm trọng quy định tại Luật An toàn thực phẩm và Nghị định 15/2018/NĐ-CP.

Ngoài trách nhiệm hình sự, người kinh doanh còn có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP với mức phạt lên đến 100 triệu đồng, đồng thời buộc thu hồi, tiêu hủy toàn bộ sản phẩm vi phạm.

Cảnh báo với người tiêu dùng và người nổi tiếng quảng cáo

Vụ việc DJ Ngân 98 cũng là lời cảnh tỉnh với người tiêu dùng: không nên tin tưởng tuyệt đối vào quảng cáo trên mạng, đặc biệt là các sản phẩm “tặng kèm”, “detox”, “giảm cân cấp tốc”.

Đối với người nổi tiếng, KOL, influencer, việc tham gia quảng cáo, tiếp thị cho sản phẩm không rõ nguồn gốc, không được cấp phép có thể bị xem xét trách nhiệm liên đới, thậm chí xử phạt hành chính hoặc hình sự nếu biết rõ sản phẩm là hàng giả, hàng cấm mà vẫn quảng bá.

Từ vụ việc của DJ Ngân 98, có thể thấy: kinh doanh sản phẩm làm đẹp, giảm cân, thực phẩm chức năng đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn, chất lượng và công bố sản phẩm.

Mọi hành vi gian dối, ngụy trang dưới hình thức “hàng tặng kèm” hoặc quảng cáo sai sự thật không chỉ đe dọa sức khỏe cộng đồng, mà còn có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án rất nặng