ĐBQH: Sản xuất hàng giả không khác gì cố ý giết người, dự thảo hình phạt vẫn nhẹ

Tại Điều 193, quy định về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, Chính phủ đề xuất tăng gấp đôi mức phạt bổ sung, từ 20-100 triệu đồng lên 40-200 triệu đồng. Cá nhân phạm tội có thể bị cấm hành nghề, làm công việc nhất định trong thời gian từ 1-5 năm và bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Đối với pháp nhân thương mại, mức phạt có thể lên tới 36 tỷ đồng (so với mức hiện tại là 18 tỷ). Những pháp nhân này có thể bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn nếu gây thiệt hại hoặc có khả năng gây thiệt hại đến tính mạng của nhiều người, gây ra sự cố môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, trật tự xã hội, hoặc không có khả năng khắc phục hậu quả. Ngoài ra, các pháp nhân thương mại được thành lập chỉ để thực hiện hành vi phạm tội cũng sẽ bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

Tương tự, với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh hoặc thuốc phòng bệnh, Chính phủ đề xuất tăng gấp đôi mức phạt đối với pháp nhân thương mại. Cụ thể, nếu doanh nghiệp thu lợi bất chính từ 2 tỷ đồng, mức phạt sẽ là 2-8 tỷ đồng. Trong trường hợp có tổ chức, phạm tội chuyên nghiệp, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc danh nghĩa cơ quan, tổ chức, mức phạt sẽ được nâng lên 8-18 tỷ đồng (hiện tại là 4-9 tỷ). Tùy vào mức độ hành vi, mức phạt có thể lên tới 18-30 tỷ đồng hoặc 30-40 tỷ đồng.

Đại biểu Tao Văn Giót, Phó bí thư Tỉnh đoàn Lai Châu, trong phiên thảo luận tại tổ, cho rằng mức phạt 200 triệu đồng đến 2 tỷ đồng đối với các hành vi sản xuất thuốc giả, thực phẩm giả là chưa đủ sức răn đe và không tương xứng với mức độ nguy hiểm của loại tội phạm này. Ông nhấn mạnh rằng các hành vi sản xuất, buôn bán thực phẩm giả, thuốc giả "đều là phạm tội có tổ chức, có kế hoạch với phạm vi ảnh hưởng rộng". Ông cho rằng: "Đây là loại tội phạm biết hậu quả nhưng vẫn cố ý làm sai, trong khi ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, mạng sống người dân. Sản xuất hàng giả không khác gì cố ý giết người".

Ông Giót nhận xét mức phạt như dự thảo "không thể ngăn chặn triệt để loại tội phạm này", bởi nhiều người vẫn sẽ bất chấp phạm tội do lợi nhuận quá lớn và khó bị phát hiện. Vì vậy, ông đề nghị nâng mức phạt tù từ 10 năm đến chung thân. Về phạt tiền, ông kiến nghị căn cứ trên số lượng hàng giả đã tung ra thị trường và số lợi nhuận bất chính để xử lý. Đồng thời, ông đề nghị xử phạt nặng những người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật, tiếp tay cho cơ sở sản xuất và doanh nghiệp bán hàng kém chất lượng.

Trong dự thảo, Chính phủ cũng đề xuất bỏ hình phạt tử hình và thay bằng "tù chung thân không xét giảm án" đối với 8/18 tội danh, bao gồm: Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114); Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh (Điều 194); Vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421); Gián điệp (Điều 110); Tham ô tài sản (Điều 353); và Nhận hối lộ (Điều 354).

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP HCM, bày tỏ băn khoăn trước đề xuất này, đặc biệt trong bối cảnh tội phạm ma túy và sản xuất hàng giả ngày càng phức tạp. Bà Lan cho rằng: "Theo logic thông thường, nếu tội phạm giảm có thể nghiên cứu việc giảm án; ngược lại sẽ nghiên cứu tăng hình phạt". Bà nhấn mạnh: "Chúng ta nhân văn với tội phạm là chúng ta độc ác với đồng bào, với những người sống tuân thủ pháp luật, với những nạn nhân của thuốc giả, của ma túy gây ra".

Bà Lan nhận định việc duy trì án tử hình sẽ mang ý nghĩa răn đe, giúp tội phạm biết sợ và thể hiện sự quyết liệt của nhà nước trong xử lý các hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Chiều cùng ngày, Quốc hội sẽ nghe tờ trình về dự án Luật Tình trạng khẩn cấp và dự án Luật Đường sắt (sửa đổi). Các đại biểu cũng sẽ thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.