Đề xuất đại biểu Quốc hội chuyên trách không kiêm nhiệm chức vụ không liên quan

Sáng 6/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét và thông qua Nghị quyết về công tác quản lý cán bộ đối với đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách. Phát biểu tại cuộc họp, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh rằng đại biểu chuyên trách, dù công tác tại Trung ương hay địa phương, đều là cán bộ, công chức, phải tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về cán bộ, công chức và những quy định pháp luật khác có liên quan.

Ông chỉ ra thực trạng có một số đại biểu chuyên trách hiện nay kiêm nhiệm nhiều vai trò khác nhau, như dạy học, tham gia các tổ chức chính trị - xã hội, thậm chí giữ nhiều chức vụ mà không rõ quy trình bổ nhiệm. "Có đại biểu giữ đến 3-4 chức danh nhưng không ai biết được họ được bổ nhiệm khi nào. Có người là ủy viên hội đồng quản trị doanh nghiệp, thành viên các tổ chức, thậm chí là chủ tịch hội nọ, hội kia. Những việc này diễn ra trong khi họ là cán bộ do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quản lý", ông Định nói.

Trước thực tế này, Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị cần có quy định nghiêm cấm các đại biểu chuyên trách kiêm nhiệm chức vụ không liên quan, để họ tập trung thực hiện nhiệm vụ xây dựng pháp luật và giám sát. "Nếu muốn làm việc khác thì phải rời khỏi vị trí này, vì đại biểu chuyên trách không thể phân tán nhiệm vụ", ông Định nhấn mạnh. Ông cũng lưu ý rằng, trong những trường hợp đặc biệt, như khi Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoặc các tổ chức chính trị - xã hội có đề nghị, việc cử người phải được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và thực hiện đúng thủ tục. Nếu đại biểu có nguyện vọng đi học, tham gia tổ chức khác hoặc kiêm nhiệm chức danh ngoài Quốc hội, đều phải có hồ sơ, đơn xin phép và thực hiện quy trình xét duyệt chặt chẽ.

Phó chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu Thường trực Ủy ban Công tác đại biểu nhanh chóng xây dựng các quy định và thủ tục liên quan để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tránh tình trạng "buông lỏng quản lý chức danh của đại biểu".

Đồng tình với quan điểm này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho rằng cần khẳng định rõ đại biểu chuyên trách thuộc nhóm cán bộ theo Luật Cán bộ, công chức, do đó phải chấp hành đầy đủ các quy định tương ứng. Ông Vinh nêu hiện tượng một số đại biểu viện lý do "là đại biểu dân cử" để né tránh trách nhiệm hành chính trong cơ quan chuyên trách của Quốc hội, chẳng hạn không tuân thủ phân công công việc hoặc vắng mặt không lý do. "Đại biểu không chuyên trách thì hoạt động theo cơ chế dân cử, còn đại biểu chuyên trách làm việc trong các cơ quan chuyên môn của Quốc hội thì phải thực hiện đúng Luật Cán bộ, công chức", ông Vinh nói.

Sau khi thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết quy định cụ thể các quyền hạn, nghĩa vụ và cơ chế quản lý đối với đại biểu chuyên trách. Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thẩm quyền phê chuẩn việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, cho thôi giữ chức vụ đối với các Phó chủ tịch và Ủy viên là đại biểu chuyên trách tại Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội có quyền quyết định tạm đình chỉ công tác đối với các Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Phó chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội và Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội. Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc và Chủ nhiệm các Ủy ban có quyền tạm đình chỉ công tác đối với các Ủy viên chuyên trách thuộc phạm vi quản lý của mình.

Ngoài ra, đại biểu chuyên trách hằng năm phải nộp đầy đủ các tài liệu như phiếu bổ sung lý lịch cán bộ, phiếu đánh giá - phân loại cán bộ, nhận xét của cấp ủy nơi cư trú và công tác, bản kê khai tài sản - thu nhập và các văn bằng chứng chỉ mới (nếu có). Họ cũng phải tham gia đầy đủ các kỳ họp, phiên họp của Quốc hội, tích cực thảo luận và biểu quyết các vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của mình, đồng thời tham gia các hoạt động của Hội đồng Dân tộc, Ủy ban và Đoàn đại biểu Quốc hội nơi mình sinh hoạt.

Đại biểu chuyên trách có quyền dự kỳ họp HĐND các cấp nơi thực hiện nhiệm vụ đại biểu, được phát biểu và góp ý về các vấn đề liên quan đến quản lý nhà nước, đời sống nhân dân, cũng như được mời tham gia các hội nghị, lớp học, tập huấn theo chức danh lãnh đạo địa phương.