Vẫn sẽ bỏ thành phố thuộc tỉnh và thành phố trong thành phố
Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đề xuất loại bỏ mô hình thành phố thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố nhằm phân tách rõ ràng giữa đô thị và nông thôn, đồng thời hướng đến mô hình quản lý tinh gọn, hiệu quả hơn.
Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cho biết đã có một số ý kiến đề xuất giữ lại các thành phố, thị xã hiện nay như một đơn vị hành chính cấp cơ sở, không nhất thiết phân chia thành các phường trực thuộc để thuận tiện trong việc bố trí nguồn lực và phát triển đô thị. Tuy nhiên, quan điểm của Ủy ban là việc xác định đơn vị hành chính dưới cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ được Quốc hội quy định cụ thể trong các luật, phù hợp với từng giai đoạn phát triển.
Thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Đắc Thành
Theo dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, xã sẽ là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị, và đặc khu sẽ là đơn vị hành chính áp dụng tại một số hải đảo quan trọng. Các đơn vị này được thành lập dựa trên quy mô dân số, diện tích, điều kiện địa lý và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Mô hình này được xây dựng bám sát các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng.
Việc áp dụng chính quyền địa phương hai cấp gắn với mô hình hành chính mới sẽ giúp tinh gọn bộ máy, giảm bớt tầng nấc trung gian, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả quản lý. Đồng thời, chính quyền sẽ gần dân hơn, giải quyết kịp thời các vấn đề dân sinh, khắc phục tình trạng "đô thị trong nông thôn, nông thôn trong đô thị" như hiện nay.
Ủy ban nhấn mạnh, việc tổ chức các đơn vị hành chính đô thị thành các phường sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc quy hoạch, đồng thời tăng khả năng liên kết vùng và đảm bảo tiếng nói, quyền lợi của cư dân tại các đô thị nhỏ không bị lấn át bởi các đô thị lớn trong cùng một tỉnh.
Ngoài ra, Ủy ban còn đề nghị Quốc hội ghi nhận vai trò lịch sử của cấp huyện - đơn vị hành chính trung gian - trong suốt 80 năm gắn bó và đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước. Cấp huyện từng được xem là "pháo đài vững chắc", đóng vai trò trung tâm phát triển kinh tế, xã hội và là cầu nối giữa cấp tỉnh và cấp xã, đặc biệt trong các giai đoạn kháng chiến, cải cách hành chính, phòng chống dịch bệnh và xây dựng nông thôn mới.
Để vinh danh những đóng góp này, Ủy ban đề xuất ghi nhận vai trò và thành tựu của 696 đơn vị hành chính cấp huyện trong nghị quyết kỳ họp, trước khi chính thức kết thúc hoạt động vào ngày 1/7 tới.
Theo Đề án sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp do Chính phủ công bố hồi tháng 4, cấp huyện sẽ bị bãi bỏ, dẫn đến việc không duy trì các mô hình hành chính trung gian như thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố, thị xã, quận, huyện và thị trấn. Hiện nay, cả nước có 84 thành phố thuộc tỉnh, 53 thị xã và 2 thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương là Thủ Đức (TP HCM) và Thủy Nguyên (Hải Phòng).
