Dự luật giảm hình phạt tội phạm bán thuốc giả: Đại biểu Quốc hội đề xuất tăng nặng

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, trong đó đặc biệt chú trọng đến các quy định xử lý tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh. Đại biểu Nguyễn Tiến Nam (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình) bày tỏ sự đồng tình cao với việc dự thảo Luật tăng nặng hình phạt tiền đối với các tội danh này, cụ thể tại các Điều 192, 193, 194, 195 và 317 Bộ luật Hình sự.

Từ vụ án bác sĩ “dỏm” lừa bán thuốc

Ngày 27/5 vừa qua, Tòa án Nhân dân TP Hà Nội đã mở phiên tòa sơ thẩm, xét xử 16 bị cáo trong vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Trong số đó, Nguyễn Hồng Dương (SN 1995, trú tại huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định) và Phạm Xuân Đức (SN 2002, trú tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) cùng 3 đồng phạm bị đưa ra xét xử về cả hai tội danh trên. Ngoài ra, 11 bị cáo khác bị xét xử về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân TP Hà Nội, vào tháng 4/2021, Nguyễn Hồng Dương đã thành lập Công ty cổ phần EHA Group để kinh doanh thực phẩm chức năng về mắt. Tuy nhiên, sau một thời gian thua lỗ, cuối năm 2021, Dương cùng Phạm Xuân Đức đã bàn bạc và thống nhất thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng cách đăng bài quảng cáo thuốc bổ mắt, tư vấn bệnh mắt trên mạng xã hội Facebook và thu thập thông tin từ khách hàng có nhu cầu mua thuốc.

Các bị cáo đã giả danh bác sĩ thuộc Bệnh viện Mắt Trung ương, các bệnh viện đa khoa tỉnh, thành phố, hoặc là cán bộ Sở Y tế các tỉnh để tư vấn khám chữa bệnh. Họ còn vẽ ra chương trình “Hồ sơ vàng” với các ưu đãi hấp dẫn như hỗ trợ tiền, bảo hành tình trạng mắt trong 10 năm, hoàn trả 50% chi phí mua thuốc nếu việc điều trị không hiệu quả. Để tạo lòng tin, nhóm này làm giả tài liệu của Bệnh viện Mắt Trung ương, Sở Y tế Hà Nội và gửi kèm thuốc.

Dương và Đức đã thuê chung cư làm kho thuốc, in ấn tài liệu giả và trụ sở làm việc. Từ tháng 10/2021 đến tháng 7/2022, nhóm này tuyển thêm nhiều nhân viên để tư vấn bán hàng, vận chuyển và quản lý kho. Đầu tháng 7/2022, Dương quyết định dừng chương trình “Hồ sơ vàng” nhưng vẫn bán thực phẩm chức năng thông thường, không có mục đích lừa đảo. Trong khi đó, Phạm Xuân Đức thành lập Công ty Thương mại Dịch vụ SKT Group, tiếp tục lôi kéo nhân viên cũ để thực hiện hành vi lừa đảo.

Cơ quan tố tụng xác định, trong khoảng thời gian từ tháng 9/2021 đến tháng 9/2022, nhóm này đã giao thành công 3.816 đơn hàng cho 2.531 khách hàng, thu về hơn 7,4 tỷ đồng, trong đó hơn 6,8 tỷ đồng được chiếm đoạt từ 2.342 khách hàng trong giai đoạn Dương và Đức hợp tác.

Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, số lượng giám định vụ hàng giả đã tăng đột biến với 85 vụ được phát hiện, trong đó có những vụ việc đặc biệt nghiêm trọng với số lượng hàng hóa giả cực lớn.

Nghị trường “nóng” với vấn đề xử lý thuốc giả

Trong phiên thảo luận tại hội trường, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ ý kiến mạnh mẽ về việc xử lý tội sản xuất, buôn bán hàng giả, đặc biệt là thuốc chữa bệnh và thực phẩm chức năng giả.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) bày tỏ sự băn khoăn trước quy định bỏ án tử hình với tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh”. Theo bà Lan, các tội danh này gây hậu quả nghiêm trọng không kém hành vi giết người và cần phải có khung hình phạt cao nhất, đặc biệt là khi các sản phẩm giả ảnh hưởng trực tiếp đến người yếu thế trong xã hội. Bà nhấn mạnh: “Không thể ‘xuê xoa’ với loại tội phạm này, phát hiện đã khó mà xử lý còn phải loay hoay tìm cách cho đúng với tội trạng”.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thanh Sang (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) cho rằng tội danh này “mất nhân tính không kém hành vi giết người” và cần nghiêm trị để giữ kỷ cương phép nước.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn) đề nghị cần xử lý trách nhiệm của các bệnh viện khi để thực phẩm chức năng giả và thuốc giả lọt vào. Ông dẫn chứng về vụ án hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả bị triệt phá gần đây, nhấn mạnh: “Cần tăng nặng hình phạt với các hành vi này và chặn khe hở pháp lý trong công tác quản lý”.

Đại biểu Nguyễn Tiến Nam (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình) cũng chỉ rõ sự phức tạp trong phương thức của loại tội phạm này. Ông nói, trước đây, tội phạm chủ yếu làm giả nhãn mác, thương hiệu, nhưng hiện nay, chúng làm giả cả chất lượng sản phẩm, không đảm bảo thành phần và hàm lượng các hoạt chất được công bố. Ông cảnh báo: “Lợi dụng sự bất cập trong công tác quản lý Nhà nước, các đối tượng đã cố tình đăng ký nhiều sản phẩm khác nhau về công dụng, đối tượng sử dụng, nhưng thành phần nguyên liệu không thay đổi”.

Các ý kiến tại nghị trường đều thống nhất rằng cần xử lý nghiêm minh để bảo vệ người tiêu dùng, đồng thời hoàn thiện khung pháp lý nhằm ngăn chặn triệt để hành vi sản xuất, buôn bán thuốc giả và thực phẩm chức năng giả. Những hành động mạnh mẽ này sẽ góp phần đảm bảo sức khỏe và niềm tin của Nhân dân, đồng thời giữ vững trật tự, kỷ cương pháp luật trong xã hội.