Mạng xã hội, dịch vụ trực tuyến không được đòi người dùng gửi ảnh căn cước
Bộ Công an đề xuất các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ mạng xã hội và dịch vụ truyền thông qua không gian mạng không được yêu cầu người dùng chụp ảnh căn cước công dân làm yếu tố xác thực tài khoản.
Bộ Công an vừa công bố dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (DLCN) với một số đề xuất quan trọng.
Theo Điều 31 của dự thảo, quy định bảo vệ DLCN áp dụng cho mạng xã hội và dịch vụ truyền thông trực tuyến. Các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ này không được yêu cầu người dùng chụp ảnh căn cước công dân, chứng minh nhân dân để xác thực tài khoản.
Cơ quan soạn thảo nhận định tình trạng lộ DLCN trên không gian mạng diễn ra phổ biến. Người dùng chưa ý thức bảo vệ thông tin cá nhân, dễ dàng công khai dữ liệu hoặc làm lộ thông tin trong quá trình lưu trữ, trao đổi. Việc bảo vệ dữ liệu còn hạn chế, dẫn đến nguy cơ bị chiếm đoạt và sử dụng trái phép.
Đáng chú ý, nhiều người sẵn sàng chia sẻ thông tin cá nhân để thuận tiện sử dụng công nghệ. Việc tuân thủ Nghị định số 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ DLCN chưa được thực hiện đầy đủ.
Tình trạng rao bán DLCN diễn ra công khai, số lượng lớn, kéo dài trên không gian mạng. Các giao dịch được thực hiện qua website, diễn đàn, nhóm trên mạng xã hội, sử dụng tài khoản ngân hàng để thanh toán, nhiều trường hợp ghi rõ nội dung mua bán dữ liệu.
Hoạt động mua bán DLCN không chỉ giữa cá nhân với cá nhân mà còn có sự tham gia của các công ty, tổ chức.
Bộ Công an đã phát hiện hàng trăm cá nhân, tổ chức tham gia vào các đường dây mua bán DLCN. Nhiều vụ chiếm đoạt, mua bán dữ liệu quy mô lớn tại Việt Nam đã bị xử lý. Khối lượng dữ liệu bị thu thập, mua bán trái phép lên đến hàng nghìn GB, bao gồm nhiều thông tin nội bộ, nhạy cảm.
Hiện nay, pháp luật chưa có chế tài hình sự cụ thể cho tội phạm DLCN. Các hành vi vi phạm chủ yếu bị xử lý theo Điều 159 Bộ luật Hình sự về xâm phạm bí mật thông tin hoặc Điều 288 về sử dụng trái phép thông tin mạng, với mức án cao nhất là 7 năm tù.
Tuy nhiên, chưa có quy định rõ ràng về yếu tố cấu thành tội phạm đối với hoạt động mua bán DLCN, đặc biệt khi có sự tham gia của nhiều bên trung gian, gây khó khăn trong việc chứng minh vi phạm.
Trước tình trạng mua bán DLCN tràn lan, việc thiếu chế tài hoặc chế tài chưa đủ mạnh sẽ không thể kiểm soát được vấn đề. Luật Bảo vệ DLCN sẽ quy định chi tiết về bảo vệ dữ liệu cá nhân và đề xuất các biện pháp xử lý phù hợp.
Dự thảo Luật Bảo vệ DLCN dự kiến được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5) và thông qua vào kỳ họp cuối năm.
