Thông qua Luật Tổ chức Chính phủ sửa đổi

Ngày 13 và 14/2, Quốc hội thảo luận tại Tổ và Hội trường về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Có 121 lượt ý kiến đại biểu phát biểu, gồm 104 ý kiến tại Tổ, 15 ý kiến tại Hội trường, 2 ý kiến bằng văn bản. Một Đoàn đại biểu Quốc hội gửi văn bản góp ý. Không khí thảo luận sôi nổi, trách nhiệm.

Sau phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) chỉ đạo tổng hợp, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật theo ý kiến đại biểu.

Trước đó, Quốc hội nghe Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi).

Nhiều nội dung được UBTVQH tiếp thu, chỉnh lý như: bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật; nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Chính phủ (Điều 5); phân định thẩm quyền (Điều 6); phân quyền, phân cấp, ủy quyền (các điều 7, 8, 9); nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ; điều khoản chuyển tiếp (Điều 32).

Về tính thống nhất của dự thảo Luật, một số ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát các quy định, đặc biệt là phân cấp, phân quyền để bảo đảm phù hợp với Hiến pháp, các luật và dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp này. Đồng thời, bổ sung nội dung kiểm soát quyền lực và chống lạm quyền.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH chỉ đạo rà soát dự thảo Luật với Hiến pháp, các luật và dự thảo luật liên quan nhằm bảo đảm tính hợp hiến, đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Về kiểm soát quyền lực trong thực hiện phân cấp, phân quyền, nội dung này được quy định tại khoản 7, 8 Điều 6; khoản 3, 4 Điều 8; khoản 3, 4 Điều 9 và các quy định về trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ trong dự thảo Luật.

Về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, có ý kiến đề nghị làm rõ vai trò của Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, chịu trách nhiệm trước Quốc hội; nghiên cứu cơ chế phối hợp giữa Chính phủ, Thủ tướng với Quốc hội, Chủ tịch nước, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan khác. Đồng thời, quy định rõ hơn về trách nhiệm giải trình của Chính phủ, Thủ tướng trước Quốc hội, cử tri và Nhân dân.

UBTVQH cho rằng ý kiến đại biểu đã được thể hiện trong dự thảo Luật. Cụ thể, nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ thực hiện theo Hiến pháp; đồng thời, làm rõ quan hệ với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước. Nhiệm vụ quản lý nền hành chính quốc gia được bảo đảm tính khái quát, kế thừa, phù hợp với vai trò cơ quan hành chính cao nhất.

Về nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng, dự thảo Luật quy định rõ thẩm quyền theo Hiến pháp, pháp luật, chịu trách nhiệm về hoạt động của hệ thống hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương.

Về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ (Điều 17, 18, 19), có ý kiến đề nghị bổ sung quy định trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ trong đề xuất phân quyền cho địa phương khi đủ điều kiện. Đồng thời, đề nghị bổ sung quy định giám sát nội dung này.

UBTVQH nhận định việc phân quyền cần quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, nên trách nhiệm giám sát đã được quy định trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Do đó, không bổ sung nội dung này vào dự thảo Luật.

Ngoài các nội dung trên, tiếp thu ý kiến đại biểu và đề xuất của Chính phủ tại Văn bản số 105/CP-TCCV ngày 17/2/2025, UBTVQH chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp với cơ quan soạn thảo và các đơn vị liên quan tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự thảo Luật về nội dung và kỹ thuật văn bản.

Luật có hiệu lực từ ngày 1/3/2025.