Hà Nội siết xe xăng trong vùng lõi từ tháng 7/2026: Cơ hội hay thách thức cho các ứng dụng gọi xe?
Hà Nội triển khai vùng phát thải thấp từ 7/2026, hạn chế xe máy xăng chạy dịch vụ tại Vành đai 1 và yêu cầu nền tảng gọi xe chuyển sang phương tiện sạch. Doanh nghiệp, tài xế đối mặt chi phí, hạ tầng sạc nhưng mở ra cơ hội chuyển đổi xanh.
Ngày 26/11, Hội đồng Nhân dân TP Hà Nội chính thức thông qua Nghị quyết quản lý phương tiện trong vùng phát thải thấp (LEZ), đánh dấu bước đi quan trọng trong nỗ lực cải thiện chất lượng không khí và tổ chức lại giao thông tại khu vực trung tâm.
Theo kế hoạch, từ tháng 7/2026, xe máy chạy xăng hoạt động dịch vụ vận tải – gồm chở khách và giao hàng – sẽ bị hạn chế lưu thông tại 9 phường thuộc Vành đai 1: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà và Tây Hồ. Đây là khu vực có mật độ phương tiện cao và thường xuyên ghi nhận chất lượng không khí ở mức đáng lo ngại, đặc biệt vào giờ cao điểm.
Song song với quy định hạn chế, Hà Nội thiết lập lộ trình chuyển đổi xanh nhằm giúp doanh nghiệp và tài xế có đủ thời gian chuẩn bị. Các nền tảng gọi xe sẽ phải nâng dần tỷ lệ phương tiện dùng năng lượng điện hoặc năng lượng sạch lên 30% trước ngày 1/7/2026, 70% trước 1/1/2028 và đạt 100% vào năm 2030. Với taxi và ô tô kinh doanh vận tải đến 8 chỗ – gồm cả taxi truyền thống lẫn xe công nghệ – toàn bộ phương tiện đầu tư mới từ ngày 1/7/2026 phải sử dụng năng lượng sạch, tạo nền tảng cho lộ trình điện hóa hoàn toàn vào đầu thập kỷ tới.
Khi LEZ chính thức có hiệu lực, phương tiện nằm trong diện hạn chế nhưng vẫn lưu thông vào vùng kiểm soát sẽ bị xử phạt theo quy định. Giới chuyên gia nhận định chính sách của Hà Nội phù hợp với xu thế quốc tế, khi nhiều đô thị lớn đã triển khai LEZ để kiểm soát khí thải trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng. Hà Nội nhiều lần lọt nhóm đô thị ô nhiễm cao trong khu vực, khiến nhu cầu hành động trở nên cấp thiết.
Tuy nhiên, khoảng thời gian chuẩn bị còn chưa đầy một năm tạo ra không ít thách thức cho doanh nghiệp và người lao động. Thị trường gọi xe hiện chủ yếu xoay quanh Grab, Be và Xanh SM. Trong đó, Xanh SM có lợi thế đáng kể nhờ đội xe thuần điện. Ngược lại, Grab, Be, Gojek và các nền tảng dựa nhiều vào mô hình tài xế tự đầu tư phương tiện sẽ đối diện áp lực lớn hơn khi phải thúc đẩy chuyển đổi trong thời gian ngắn.
Chi phí là rào cản lớn nhất
Phần lớn tài xế đang dùng xe máy xăng đã cũ, giá trị còn lại thấp. Việc chuyển sang xe điện đòi hỏi khoản đầu tư 15 - 30 triệu đồng tùy dòng xe. Một số hãng xe điện đã cung cấp gói thuê, thuê - mua hoặc trả góp linh hoạt, nhưng khả năng tiếp cận vẫn phụ thuộc mức thu nhập vốn bấp bênh theo mùa và mức độ cạnh tranh giữa các nền tảng.
Với doanh nghiệp, lộ trình LEZ đòi hỏi họ sớm tái cấu trúc mô hình vận hành. Grab và Be được dự báo sẽ phải tung ra các chương trình hỗ trợ tài xế, bao gồm hợp tác với nhà sản xuất xe điện và tổ chức tài chính để đưa ra gói vay ưu đãi, hoàn phí theo mức độ hoạt động hoặc trợ giá khi chuyển đổi phương tiện. Thị trường cũng kỳ vọng doanh nghiệp có chính sách thưởng hiệu suất cho tài xế dùng xe điện, giảm phí nền tảng hoặc hỗ trợ bảo dưỡng định kỳ là những yếu tố có thể giảm đáng kể áp lực tài chính và thúc đẩy quá trình chuyển đổi.
Hạ tầng sạc là yếu tố then chốt
Mạng lưới trạm sạc tại trung tâm hiện còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu vận hành liên tục của đội ngũ tài xế dịch vụ. Việc mở rộng trạm sạc nhanh, trạm đổi pin và bổ sung điểm sạc tại bãi đỗ xe, tòa nhà văn phòng, khu dân cư sẽ quyết định tốc độ chuyển đổi thực tế. Nếu hạ tầng không kịp mở rộng, tài xế khó duy trì hiệu suất làm việc, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và khả năng đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Dù nhiều thách thức, LEZ cũng mở ra cơ hội lớn cho ngành xe điện và hệ sinh thái năng lượng sạch. Các hãng xe, doanh nghiệp hạ tầng và nền tảng gọi xe đều có động lực tăng tốc đổi mới, nâng chất lượng sản phẩm, đồng thời mở rộng mô hình vận hành xanh. Với sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tài xế, giúp Hà Nội có thể trở thành đô thị tiên phong trong triển khai vùng phát thải thấp, tạo tiền lệ quan trọng cho những địa phương khác.
Tổng thể, việc hạn chế xe máy xăng chạy dịch vụ trong vùng lõi từ tháng 7/2026 là bước tiến lớn hướng đến giao thông bền vững
Để lộ trình chuyển đổi xanh diễn ra đúng tiến độ, cần sự vào cuộc từ tất cả các bên: doanh nghiệp minh bạch chính sách hỗ trợ tài xế, nhà sản xuất xe điện tối ưu giải pháp, tổ chức tài chính có gói tín dụng linh hoạt và cơ quan quản lý tiếp tục hoàn thiện hạ tầng. Nếu triển khai hiệu quả, chính sách không chỉ giúp giảm phát thải mà còn góp phần định hình môi trường giao thông văn minh, hiện đại và an toàn hơn cho Thủ đô.
