Luật sư Nguyễn Văn Lâm: 'Hãy xem luật sư là bạn đồng hành pháp lý'

PV:Theo ông, vai trò cốt lõi của luật sư trong việc đảm bảo công bằng và duy trì trật tự pháp luật trong xã hội là gì, đặc biệt là thông qua hoạt động tư vấn và hỗ trợ pháp lý?

Luật sư Nguyễn Văn Lâm: Giá trị cốt lõi của nghề luật sư không chỉ nằm ở việc đại diện hay bào chữa, mà còn ở sứ mệnh duy trì trật tự xã hội bằng tri thức, đạo đức và tinh thần thượng tôn pháp luật. Luật sư chính là cầu nối giữa pháp luật và công lý, giữa quy định khô khan của văn bản pháp luật và đời sống thực tiễn của con người.

Đặc biệt, thông qua hoạt động tư vấn và hỗ trợ pháp lý, luật sư giúp người dân “hiểu luật để sống đúng luật”, giúp doanh nghiệp “hiểu luật để phát triển bền vững” và giúp Nhà nước “hiểu dân để hoàn thiện pháp luật”. Đó là cách đội ngũ luật sư góp phần gìn giữ công bằng và củng cố nền tảng đạo lý xã hội.

PV:Luật sư đã và đang đóng góp như thế nào trong việc nâng cao ý thức chấp hành và hiểu biết pháp luật của người dân, doanh nghiệp? Ông có thể chia sẻ một ví dụ cụ thể?

Luật sư Nguyễn Văn Lâm: Chúng tôi luôn nỗ lực đưa pháp luật đến gần hơn với người dân và doanh nghiệp. Bằng tinh thần trách nhiệm, chúng tôi tham gia và tổ chức nhiều chương trình tư vấn pháp luật lưu động tại cơ sở, hướng dẫn về các vấn đề thường gặp như đất đai, thừa kế.

Mới đây, Đoàn Luật sư TP Hà Nội đã ký kết Thỏa thuận hợp tác với Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội nhằm cung cấp đội ngũ luật sư tư vấn, trợ giúp pháp lý miễn phí cho người dân và doanh nghiệp. Những hoạt động thiết thực này góp phần nâng cao ý thức pháp luật và hình thành thói quen “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” trong cộng đồng.

PV:Trong quá trình tư vấn pháp luật, đâu là thách thức lớn nhất mà ông thường gặp phải khi giúp thân chủ giải quyết vấn đề của họ?

Luật sư Nguyễn Văn Lâm: Thách thức lớn nhất là xử lý những vấn đề pháp lý chưa có quy định điều chỉnh rõ ràng hoặc có quá nhiều quy định chồng chéo. Điều này thường xảy ra trong các lĩnh vực mới như đất đai, đầu tư...

Khi đối mặt, tôi luôn dựa trên nguyên tắc thượng tôn pháp luật và tinh thần suy đoán có lợi cho quyền, lợi ích hợp pháp của thân chủ. Tôi phải nghiên cứu hệ thống quy định liên quan, tham khảo thực tiễn để đưa ra giải pháp có cơ sở pháp lý vững chắc nhất. Điều quan trọng là phải giữ thái độ thận trọng, khách quan và trung thực với thân chủ để cùng lựa chọn hướng xử lý tối ưu.

PV:Việc tiếp cận dịch vụ pháp lý vẫn là rào cản với nhiều người yếu thế. Ông đánh giá thế nào về tầm quan trọng của hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí?

Luật sư Nguyễn Văn Lâm: Tôi cho rằng, trợ giúp pháp lý không chỉ là một nghĩa vụ nghề nghiệp, mà còn là một thước đo nhân văn của mỗi luật sư. Nếu không có sự hỗ trợ kịp thời, những nhóm yếu thế – như người nghèo, người khuyết tật, phụ nữ đơn thân – rất dễ bị bỏ lại bên lề công lý.

Trong những năm hành nghề, tôi luôn dành thời gian cố định hàng tháng để tham gia tư vấn miễn phí tại các trung tâm. Chúng tôi cũng xây dựng các buổi “phiên tòa giả định” tại trường học và cộng đồng, giúp người dân hiểu rõ hơn quyền và nghĩa vụ. Tôi tin rằng, việc trao đi tri thức pháp luật cho cộng đồng là góp phần xây dựng một xã hội công bằng.

PV:Sự phát triển của công nghệ đang tạo ra nhiều loại tranh chấp pháp lý mới (về dữ liệu, thương mại điện tử...). Luật sư cần trang bị những kỹ năng nào để giữ vững vai trò hỗ trợ đắc lực?

Luật sư Nguyễn Văn Lâm: Chúng ta đang sống trong thời kỳ thượng tôn pháp luật. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở kiến thức pháp luật truyền thống thì rất dễ bị “tụt hậu”.

Theo tôi, luật sư hiện đại cần có: Kiến thức pháp lý chuyên sâu trong lĩnh vực công nghệ và thương mại số. Sự hiểu biết nền tảng về công nghệ để nhận diện rủi ro pháp lý trong các mô hình kinh doanh mới. Tư duy linh hoạt và kỹ năng dự báo để lường trước những rủi ro khi luật chưa kịp điều chỉnh.

Sự kết hợp này, giúp luật sư không chỉ giải quyết tranh chấp hiệu quả mà còn tham gia xây dựng các khung pháp lý nội bộ cho doanh nghiệp ngay từ đầu.

PV:Đây là dịp kỷ niệm Ngày Luật sư Việt Nam, ông muốn gửi gắm thông điệp gì?

Luật sư Nguyễn Văn Lâm: Tôi muốn nhấn mạnh rằng, pháp luật không chỉ hiện diện trong tòa án, mà len lỏi trong mọi quyết định của cuộc sống — từ việc ký một hợp đồng lao động, mua bán bất động sản, khởi nghiệp kinh doanh...

Ở nhiều quốc gia phát triển, việc tìm đến luật sư để được tư vấn trước khi hành động là điều rất phổ biến. Tại Việt Nam, thói quen này vẫn chưa được hình thành mạnh mẽ. Nhiều người chỉ tìm đến luật sư khi tranh chấp đã xảy ra, dẫn tới chi phí và rủi ro tăng cao.

Tôi mong muốn gửi gắm một thông điệp: “Hãy xem luật sư như người bạn đồng hành pháp lý đáng tin cậy, không phải là lựa chọn cuối cùng khi mọi chuyện đã muộn.”

Sự chủ động tìm kiếm tư vấn pháp luật không chỉ giúp mỗi cá nhân, tổ chức bảo vệ quyền lợi của mình tốt hơn, mà còn góp phần xây dựng một xã hội thượng tôn pháp luật, minh bạch và công bằng hơn.