Công ty Nhất Nhất bị xử phạt: Hậu quả pháp lý và lời cảnh báo cho doanh nghiệp

Nguyên nhân của việc xử phạt xuất phát từ hành vi cung cấp thông tin gây nhầm lẫn trong hoạt động quảng cáo, vi phạm nghiêm trọng khoản 2 Điều 45 Luật Cạnh tranh 2018. Vụ việc này không chỉ gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về ý thức tuân thủ pháp luật trong hoạt động quảng bá sản phẩm mà còn phơi bày những hậu quả pháp lý nặng nề mà doanh nghiệp có thể phải đối mặt.

Quyết định xử phạt chỉ rõ hàng loạt sản phẩm của Công ty Nhất Nhất như sữa rửa mặt Lenka, nước ngậm răng miệng Nhất Nhất, dung dịch xịt họng Nhất Nhất, xịt họng Nhất Nhất Kid… đã sử dụng những nội dung quảng cáo sai lệch, khiến người tiêu dùng hiểu sai về bản chất thực sự của sản phẩm. Hành vi này không chỉ xâm phạm quyền lợi của người tiêu dùng mà còn được xác định là hành vi cạnh tranh không lành mạnh, trực tiếp lôi kéo khách hàng từ các doanh nghiệp đối thủ.

Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên Công ty TNHH Nhất Nhất vướng vào những sai phạm liên quan đến quảng cáo. Vào tháng 5/2016, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã từng xử phạt công ty này 30 triệu đồng vì quảng cáo thuốc Hoạt huyết Nhất Nhất không đúng với nội dung đã được phê duyệt. Việc tái phạm lần này cho thấy một sự thiếu sót nghiêm trọng trong việc kiểm soát thông tin quảng bá sản phẩm của doanh nghiệp, đồng thời đặt ra nghi vấn về ý thức tuân thủ pháp luật.

Nhất Nhất không phải là trường hợp duy nhất lâu nay bị xử phạt. Gần đây, sau hàng loạt sự cố xảy ra trong hoạt động quảng cáo, việc siết chặt hoạt động quảng cáo đã được Chính phủ đặc biệt quan tâm và chỉ đạo quyết liệt. Với những giải pháp mạnh mẽ của hệ thống chính quyền và các cơ quan quản lý theo chỉ đạo mới đây của Chính phủ có thể sẽ thể hiện rõ hơn sự nghiêm minh của pháp luật. Đó còn là lời tuyên chiến mạnh mẽ với hành vi quảng cáo gian dối.

Hậu quả pháp lý nhãn tiền và tác động đến niềm tin người tiêu dùng

Theo các quy định hiện hành của Luật Cạnh tranh 2018, cụ thể tại Điều 109 và Điều 111, hành vi cung cấp thông tin sai lệch nhằm mục đích cạnh tranh không lành mạnh sẽ bị xử phạt hành chính và buộc phải cải chính công khai. Bên cạnh khoản phạt 200 triệu đồng, Công ty Nhất Nhất đã phải thực hiện việc công khai cải chính thông tin sai lệch trên website và các nền tảng mạng xã hội chính thức của mình như Youtube và Facebook.

Việc bị xử phạt và phải công khai thông tin vi phạm không chỉ gây tổn hại trực tiếp đến hình ảnh và uy tín thương hiệu mà còn tạo ra một tiền lệ xấu, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh trong tương lai. Nguy cơ tái phạm có thể dẫn đến những hình phạt nặng nề hơn như đình chỉ hoạt động, thu hồi giấy phép kinh doanh, thậm chí phải đối mặt với các vụ kiện dân sự từ những doanh nghiệp bị thiệt hại.

Về phía người tiêu dùng, họ là đối tượng chịu tác động trực tiếp từ những thông tin quảng cáo sai lệch. Việc đưa ra quyết định mua hàng dựa trên những thông tin không chính xác có thể gây ra những thiệt hại không nhỏ về tài chính, sức khỏe, và làm suy giảm niềm tin vào thị trường và các sản phẩm khác. Mặc dù Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 trao cho họ quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại, nhưng trên thực tế, việc chứng minh mối liên hệ nhân quả và thực hiện các thủ tục pháp lý vẫn còn là một thách thức lớn đối với người tiêu dùng cá nhân.

Cần những giải pháp mạnh mẽ hơn để ngăn chặn tái diễn

Qua thực tế vụ việc trên cho thấy, công tác quản lý và chế tài đối với hành vi quảng cáo sai lệch vẫn còn nhiều khó khăn. Để ngăn chặn những vi phạm tương tự, các chuyên gia đã đề xuất một số giải pháp cần được xem xét và thực hiện:

* Nâng mức xử phạt và tăng cường chế tài: Mức phạt tối đa 200 triệu đồng hiện tại có thể chưa đủ sức răn đe đối với các doanh nghiệp có quy mô lớn và lợi nhuận cao. Việc nghiên cứu và áp dụng mô hình phạt theo tỷ lệ phần trăm doanh thu, tương tự như cách Liên minh châu Âu (EU) đang thực hiện, có thể mang lại hiệu quả răn đe cao hơn, khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc kỹ lưỡng hơn trước khi đưa ra những thông tin quảng cáo sai lệch.

 * Công khai thông tin xử phạt rộng rãi và minh bạch: Việc áp dụng mô hình "bêu tên" các doanh nghiệp vi phạm trên các phương tiện truyền thông đại chúng sẽ tạo ra áp lực dư luận mạnh mẽ, buộc doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm xã hội về hành vi của mình. Đồng thời, điều này cũng giúp người tiêu dùng nâng cao cảnh giác, có thêm thông tin để đưa ra những quyết định mua hàng sáng suốt hơn. Cần có một cơ chế công khai thông tin xử phạt hiệu quả và dễ tiếp cận cho công chúng.

 * Tăng cường vai trò và năng lực của các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng: Các hội bảo vệ người tiêu dùng cần chủ động hơn trong việc nắm bắt thông tin về các hành vi vi phạm, đại diện pháp lý cho người tiêu dùng khởi kiện các doanh nghiệp có hành vi gian dối, đồng thời cung cấp tư vấn pháp lý và công bố thông tin minh bạch về chất lượng sản phẩm và dịch vụ cho người tiêu dùng. Cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ phía nhà nước để các tổ chức này có thể hoạt động hiệu quả hơn.

 * Nâng cao trách nhiệm cá nhân của người quản lý và người phê duyệt quảng cáo: Bên cạnh việc xử lý pháp nhân của doanh nghiệp, cần nghiên cứu bổ sung trách nhiệm hành chính, thậm chí là dân sự, đối với người đại diện theo pháp luật hoặc những cá nhân trực tiếp phê duyệt nội dung quảng cáo sai lệch, đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như dược phẩm, thực phẩm chức năng và y tế. Điều này sẽ góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của từng cá nhân trong việc đảm bảo tính trung thực của thông tin quảng cáo.

 * Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát: Các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường tần suất và hiệu quả của các hoạt động thanh tra, kiểm tra và giám sát hoạt động quảng cáo của các doanh nghiệp, đặc biệt là trên các nền tảng trực tuyến. Việc phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm sẽ góp phần ngăn chặn những hậu quả tiêu cực lan rộng.

* Nâng cao nhận thức và kiến thức pháp luật cho doanh nghiệp: Cần có các chương trình đào tạo, phổ biến pháp luật về cạnh tranh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho các doanh nghiệp, giúp họ hiểu rõ hơn về những quy định pháp luật liên quan và những hậu quả tiềm ẩn của hành vi quảng cáo sai lệch.

Tuy nhiên, để xây dựng một môi trường cạnh tranh lành mạnh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng một cách hiệu quả, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, tổ chức xã hội và ý thức tuân thủ pháp luật của chính các doanh nghiệp.