Sắp xếp bộ máy: Sẽ có thêm khoảng 90.000 cán bộ nghỉ trước tuổi

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh; đồng thời xem xét, thông qua các nghị quyết liên quan đến việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã. Sau sắp xếp, cả nước dự kiến còn 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, giảm 6.714 đơn vị, tương đương 67%. Trong đó, sẽ có 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lựa chọn cán bộ chủ chốt tại cấp xã. Theo ông, "xã mạnh thì tỉnh mới mạnh, trung ương mới mạnh", bởi mọi chủ trương đều được cụ thể hóa ở cấp cơ sở. Do đó, "trong hơn 3.000 xã, ai đảm nhiệm vai trò bí thư, chủ tịch UBND, chủ tịch HĐND đều cần được cân nhắc, lựa chọn kỹ lưỡng". Ông cũng cho rằng, chủ tịch UBND xã phải là người "vừa hiểu rõ quản lý nhà nước, vừa có kinh nghiệm thực tiễn tại địa phương".

Ông Mẫn lưu ý, nhiệm vụ của lãnh đạo xã sau sắp xếp sẽ rất nặng nề, nhất là khi hơn 1.000 nhiệm vụ từ cấp tỉnh, cấp huyện được phân cấp xuống. Vì vậy, không phải cán bộ từ tỉnh điều về xã làm chủ tịch "chưa chắc đã làm được".

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, việc bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Đến nay, Chính phủ và các địa phương đã giải quyết chế độ cho khoảng 23.000 người bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp. Dự kiến sẽ có thêm khoảng 90.000 cán bộ, công chức, viên chức đăng ký nghỉ trước tuổi theo Nghị định 178 và Nghị định 67.

Bộ trưởng cho biết, Bộ Nội vụ đang xây dựng các văn bản hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn cán bộ, công chức cấp xã để triển khai sau sắp xếp. Theo bà, nhiệm vụ của cấp xã sẽ rất nặng nề, nhưng đây cũng là cơ hội để địa phương triển khai hiệu quả các mục tiêu phát triển. Đồng thời, bà chỉ ra vấn đề tài sản công là nội dung "rất nóng", bởi việc xử lý tài sản, trụ sở sau sắp xếp không thể hoàn thành trong thời gian ngắn mà sẽ cần vài năm. Chính phủ đã ban hành hai công điện giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Tài chính, để giải quyết vấn đề này.

Liên quan đến việc sáp nhập tỉnh, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trong 63 tỉnh, thành phố hiện nay, dự kiến 11 tỉnh giữ nguyên hiện trạng gồm: Hà Nội, TP Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Cao Bằng, do các yếu tố đặc thù. 52 đơn vị hành chính còn lại sẽ được sắp xếp thành 23 tỉnh, thành mới. Sau sắp xếp, cả nước dự kiến còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương (Hà Nội, Hải Phòng, TP Huế, Đà Nẵng, Cần Thơ và TP HCM) và 28 tỉnh.

Theo tổng hợp từ các địa phương, tổng biên chế cán bộ, công chức, viên chức tại 52 tỉnh, thành phố sắp xếp hiện nay là 447.657 người, bao gồm 2.321 cán bộ, 79.118 công chức và 366.218 viên chức. Sau khi chính quyền địa phương cấp tỉnh mới đi vào hoạt động, Chính phủ sẽ phối hợp với các cơ quan xây dựng vị trí việc làm, căn cứ quy mô dân số, diện tích và chức năng nhiệm vụ để giao biên chế phù hợp.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhận định, việc sáp nhập tỉnh, thành đã được các cơ quan có thẩm quyền xem xét, nghiên cứu rất kỹ lưỡng. Ông chia sẻ: "Tôi biết vẫn còn nhiều tâm tư trong cán bộ, nhân dân, như mong muốn giữ tên gọi này, đặt vị trí trung tâm hành chính ở chỗ kia..., nhưng các đồng chí cần hết sức chia sẻ, thông cảm. Bộ Chính trị, Trung ương đã bàn rất kỹ".

Ông cũng đề nghị các bộ, ngành và địa phương tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) để phục vụ người dân trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính. Ông dẫn ví dụ: Bộ Tư pháp đã bước đầu nghiên cứu ứng dụng AI để trả lời thắc mắc của doanh nghiệp và người dân - điều mà Tổng Bí thư "hết sức hoan nghênh" vì "nhiều việc người dân thắc mắc mà không biết hỏi ai".