Người lao động được hưởng chế độ đặc biệt có lợi từ BHXH từ 1/7/2025
Luật BHXH 2024, có hiệu lực từ 1/7/2025, bổ sung nhiều quyền lợi mới cho người lao động khi nghỉ ốm, bao gồm chế độ ốm đau không trọn ngày, mở rộng phạm vi hưởng trợ cấp và quy định rõ các trường hợp không được nhận chế độ ốm đau.
Theo quy định tại Điều 42 của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người lao động được hưởng chế độ ốm đau khi nghỉ việc thuộc một trong các trường hợp sau:
Điều trị bệnh không thuộc danh mục bệnh nghề nghiệp; điều trị tai nạn không phải tai nạn lao động; điều trị khi bị tai nạn trên đường đi từ nơi ở đến nơi làm việc hoặc ngược lại, với điều kiện tuân thủ tuyến đường và thời gian hợp lý theo quy định pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.
Điều trị, phục hồi chức năng lao động do thương tật, bệnh tái phát vì tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc do tai nạn khác; hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể theo quy định pháp luật; chăm sóc con dưới 7 tuổi bị ốm đau.
Thời gian hưởng chế độ ốm đau trong một năm (tính từ 1/1 đến 31/12) được xác định theo số ngày làm việc, không bao gồm ngày nghỉ lễ, Tết, ngày nghỉ hằng tuần và được quy định như sau:
Người lao động làm việc trong điều kiện bình thường được hưởng 30 ngày nếu đóng BHXH bắt buộc dưới 15 năm; 40 ngày nếu đóng từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm; 60 ngày nếu đóng từ đủ 30 năm trở lên.
Người lao động làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo danh mục do Bộ trưởng LĐ-TB&XH ban hành hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được hưởng 40 ngày nếu đóng BHXH dưới 15 năm; 50 ngày nếu đóng từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm; 70 ngày nếu đóng từ đủ 30 năm trở lên.
Về mức trợ cấp ốm đau, chế độ này được tính theo tháng, dựa trên tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của tháng liền kề trước tháng nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau. Nếu người lao động nghỉ ốm đau ngay trong tháng đầu tiên tham gia hoặc tham gia trở lại BHXH, tiền lương làm căn cứ sẽ là của tháng đầu tiên đó.
So với quy định trước đây, Luật BHXH 2024 có một số bổ sung đáng chú ý nhằm đảm bảo quyền lợi tốt hơn cho người lao động. Một trong số đó là chế độ ốm đau không trọn ngày. Theo quy định mới, người lao động nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau dưới nửa ngày sẽ được tính là nửa ngày; từ nửa ngày đến dưới một ngày được tính là một ngày. Quy định này giúp người lao động có thể linh hoạt hơn khi nghỉ việc vì lý do sức khỏe mà không cần nghỉ nguyên ngày.
Ngoài ra, Luật cũng bổ sung quyền lợi cho người lao động nghỉ việc để điều trị các bệnh không thuộc bệnh nghề nghiệp, tai nạn trên đường đi làm, ghép mô hoặc bộ phận cơ thể, hoặc khi sử dụng thuốc có chứa tiền chất theo chỉ định của bác sĩ.
Bên cạnh đó, Luật BHXH 2024 cũng quy định cụ thể bốn trường hợp người lao động không được hưởng chế độ ốm đau:
- Tự gây thương tích hoặc tự làm tổn hại sức khỏe của mình.
- Sử dụng chất ma túy, tiền chất ma túy theo danh mục của Chính phủ, trừ trường hợp sử dụng thuốc có chứa tiền chất theo chỉ định của cơ sở y tế hợp pháp.
- Trong thời gian lần đầu nghỉ việc để điều trị, phục hồi chức năng do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Trong thời gian nghỉ việc trùng với kỳ nghỉ theo quy định của pháp luật lao động, hoặc khi đang nghỉ hưởng nguyên lương theo quy định của pháp luật chuyên ngành khác, hoặc đang nghỉ việc hưởng chế độ thai sản, dưỡng sức phục hồi theo quy định của Luật BHXH.
