Mô hình địa phương 2 cấp: Nền hành chính hiện đại, sâu sát dân hơn
Hội nghị Trung ương 11 đã khai mạc với phiên thảo luận chuyên sâu về nhiều đề án quan trọng, trong đó nổi bật là việc tái cấu trúc đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Đây là một trong những bước đi quan trọng nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và hướng tới một nền hành chính hiện đại, sát dân hơn.
Thông cáo từ Văn phòng Trung ương Đảng ngày 10/4 cho biết, trong ngày làm việc đầu tiên, các đại biểu đã tập trung thảo luận về đề án sắp xếp lại hệ thống các đơn vị hành chính và báo cáo liên quan đến việc tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo Kết luận số 127 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Đi cùng với đó, các vấn đề liên quan đến việc tinh gọn bộ máy ở nhiều lĩnh vực khác nhau cũng được đưa ra bàn thảo.
Một trong những nội dung quan trọng được đề cập là việc tổ chức lại cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng ở mọi cấp, nhằm đảm bảo sự tinh gọn, hiệu quả nhưng vẫn giữ vững vai trò nòng cốt trong hệ thống chính trị. Ngoài ra, việc cải tiến bộ máy Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân cũng được đặt ra, với định hướng không tổ chức cấp huyện và tập trung nâng cao hiệu quả quản lý ở các cấp còn lại. Những vấn đề khác như hệ thống tổ chức đảng ở địa phương, sửa đổi Hiến pháp và pháp luật để phù hợp với định hướng mới cũng được thảo luận kỹ lưỡng.
Phát biểu tại phiên khai mạc, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh rằng, kết quả đạt được trong công tác tinh gọn bộ máy suốt 4 tháng qua đã phần nào khẳng định tính đúng đắn của chủ trương này. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng mô hình tổ chức bộ máy hiện nay, đặc biệt ở cấp địa phương, vẫn còn nhiều bất cập và cần phải tiếp tục hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu phát triển trong bối cảnh mới.
Tổng Bí thư cũng cho rằng, đề án lần này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ đơn thuần là câu chuyện về tổ chức lại bộ máy hay sắp xếp cán bộ, mà còn bao gồm cả việc phân cấp thẩm quyền, bố trí các đơn vị hành chính, phân bổ nguồn lực và tạo ra không gian phát triển mới. Ông khẳng định: “Đây là những vấn đề rất hệ trọng, có tính lịch sử. Mục tiêu cao nhất là xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn, đồng thời tạo ra một cục diện phát triển mới với tầm nhìn chiến lược ít nhất 100 năm tới.”
Theo kế hoạch, số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ được giảm xuống còn 34, cấp huyện sẽ không còn tổ chức và số đơn vị hành chính cấp xã dự kiến giảm một nửa. Mô hình chính quyền địa phương hai cấp sẽ được áp dụng từ ngày 1/7 tới đây. Song song, hệ thống Tòa án và Viện Kiểm sát cũng sẽ được tái cấu trúc theo mô hình ba cấp, đi kèm việc sửa đổi Hiến pháp và các quy định pháp luật liên quan.
Những thay đổi này được kỳ vọng không chỉ góp phần tinh gọn bộ máy, giảm gánh nặng hành chính, mà còn mở ra một không gian phát triển mới, tạo động lực cho sự phát triển bền vững của đất nước trong tương lai.
