Luật Địa chất và Khoáng sản được triển khai ở Nghệ An ra sao?

Theo kế hoạch được ban hành nhằm phổ biến các nội dung cơ bản của Luật Địa chất và Khoáng sản tới cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, chiến sĩ lực lượng vũ trang nhân dân và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh để nâng cao nhận thức về quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản; ý thức chấp hành pháp luật về địa chất, khoáng sản. Thông qua công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật để tuyên truyền cho cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hiểu rõ về Luật Địa chất và khoáng sản.

UBND tỉnh yêu cầu bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan, đơn vị, chính quyền địa phương và các cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan trong việc triển khai thi hành Luật Địa chất và Khoáng sản và tổ chức tuyên truyền đạt hiệu quả cao. Việc triển khai Kế hoạch phải được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo kịp thời và có hiệu quả. Nội dung công việc phải gắn với trách nhiệm của cơ quan, đơn vị được phân công chủ trì, chủ động phát huy tối đa năng lực và các điều kiện để hoàn thành Kế hoạch đảm bảo chất lượng, theo đúng thời gian, tiến độ đã đề ra…

UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Địa chất và Khoáng sản, Vụ Pháp chế - Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Văn phòng UBND tỉnh, Sở Tư pháp tổ chức Hội nghị quán triệt, phổ biến Luật Địa chất và Khoáng sản và các văn bản quy định chi tiết một số điều của Luật cho cán bộ, công chức của các Sở, ban, ngành cấp tỉnh và chính quyền địa phương… Đồng thời chủ trì, phối hợp với Sở Tư pháp và các cơ quan liên quan rà soát, tham mưu ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế các văn bản đã ban hành phù hợp với Luật Địa chất và khoáng sản và văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn các nội dung được giao trong Luật trên địa bàn tỉnh.

Sở Tư pháp phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, các Sở, ban, ngành và chính quyền địa phương tổ chức rà soát, sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật về địa chất khoáng sản thuộc thẩm quyền ban hành, bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Địa chất và Khoáng sản, gửi danh mục các văn bản cần sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ về Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, theo dõi, đôn đốc và phối hợp thực hiện theo quy định.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan báo chí, các Sở, ngành, địa phương tổ chức tuyên truyền Luật Địa chất và Khoáng sản và các văn bản quy định chi tiết một số điều của Luật trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Luật Địa chất và Khoáng sản số 54/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, là văn bản pháp lý quan trọng nhằm quản lý và bảo vệ tài nguyên địa chất, khoáng sản của Việt Nam. Dưới đây là những nội dung chính và điểm mới đáng chú ý của Luật:

1. Phân nhóm khoáng sản

Khoáng sản được phân thành 4 nhóm theo mục đích sử dụng và công dụng:

Nhóm I: Khoáng sản kim loại, năng lượng, đá quý, khoáng chất công nghiệp.

Nhóm II: Khoáng sản phục vụ sản xuất vật liệu xây dựng như xi măng, gạch, kính xây dựng.

Nhóm III: Khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, than bùn, bùn khoáng, nước khoáng thiên nhiên, nước nóng thiên nhiên.

Nhóm IV: Khoáng sản chỉ phù hợp với mục đích làm vật liệu san lấp, đắp nền móng công trình, xây dựng công trình thủy lợi, phòng, chống thiên tai, gồm: đất sét, đất đồi, đất có tên gọi khác; đất lẫn đá, cát, cuội hoặc sỏi; cát (trừ cát, sỏi lòng sông, lòng hồ và khu vực biển).

2. Chính sách của Nhà nước

Nhà nước đầu tư và tổ chức thực hiện điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về khoáng sản theo chiến lược, quy hoạch, kế hoạch điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản; đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nghiên cứu khoa học, ứng dụng, phát triển công nghệ trong công tác điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về khoáng sản; khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về khoáng sản

Nhà nước ưu tiên bố trí ngân sách và có chính sách thu hút nguồn lực đầu tư cho công tác điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản, tập trung điều tra, đánh giá các khoáng sản chiến lược, quan trọng theo quy hoạch, kế hoạch.

3. Quyền lợi và trách nhiệm của địa phương, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân nơi có tài nguyên địa chất, khoáng sản được khai thác

Quyền lợi:

Địa phương nơi có khoáng sản được khai thác được Nhà nước điều tiết khoản thu từ hoạt động khai thác khoáng sản để hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước;

Tham gia góp ý về biện pháp bảo đảm an toàn lao động, an ninh trật tự và bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên;

Được ưu tiên sử dụng lao động địa phương vào khai thác khoáng sản và các dịch vụ có liên quan;

Yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về địa chất, khoáng sản cung cấp địa chỉ thư điện tử, số điện thoại hoặc địa chỉ tiếp nhận, trả lời phản ánh, kiến nghị trong việc bảo vệ tài nguyên địa chất, khoáng sản và góp ý, đề xuất hoàn thiện quy định của pháp luật về địa chất, khoáng sản;

Căn cứ tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định việc ban hành quy định về trách nhiệm đóng góp kinh phí của tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản để đầu tư nâng cấp, duy tu, xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình bảo vệ môi trường trên địa bàn.

Trách nhiệm:

Tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về khoáng sản và hoạt động khoáng sản theo quy định của pháp luật;

Tham gia bảo vệ tài nguyên địa chất, khoáng sản chưa khai thác; giám sát hoạt động khoáng sản;

Kịp thời phản ánh với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xử lý vi phạm pháp luật đối với tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép thăm dò khoáng sản, giấy phép khai thác khoáng sản khi phát hiện thấy dấu hiệu vi phạm pháp luật.

4. Các điểm mới đáng chú ý

Phân cấp cho địa phương: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền phê duyệt đề án, báo cáo kết quả điều tra cơ bản địa chất theo quy hoạch; điều tra địa chất về khoáng sản đối với khoáng sản nhóm III, nhóm IV và được thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách của địa phương; quyết định việc cho phép thu hồi khoáng sản nhóm I, II khi thực hiện dự án đầu tư tại khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia; cấp giấy phép thăm dò, giấy phép khai thác nước khoáng thiên nhiên, nước nóng thiên nhiên.

Khoáng sản nhóm IV: Luật đã bổ sung và làm rõ các hoạt động thu hồi khoáng sản, khai thác khoáng sản nhóm IV, bao gồm: đất sét, đất đồi, đất có tên gọi khác; đất lẫn đá, cát, cuội hoặc sỏi; cát (trừ cát, sỏi lòng sông, lòng hồ và khu vực biển).

Trường hợp đặc thù: Cho phép khai thác khoáng sản không phải có quy hoạch khoáng sản trong các trường hợp đặc thù như khai thác khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ; thu hồi khoáng sản; khai thác tận thu khoáng sản.

Tài chính khoáng sản: Tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản trên cơ sở trữ lượng khoáng sản.