'Doanh nghiệp bức xúc vì sản phẩm bị làm giả bán trên Shopee, Tiktok'

Sáng 23/5, tại phiên thảo luận tổ về kinh tế - xã hội, bà Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk, cho biết dư luận hiện rất quan tâm đến vấn đề gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng.

Bà ghi nhận Chính phủ đã phát động đợt cao điểm xử lý hàng giả, nhưng vẫn bày tỏ lo ngại khi tình trạng này ngày càng gia tăng, xuất hiện ở khắp nơi, từ chợ truyền thống, sàn thương mại điện tử đến các nền tảng xã hội.

"Chúng ta đã có Ban Chỉ đạo 389 được thành lập từ trung ương đến địa phương với cơ cấu bộ ngành đầy đủ để phòng chống hàng giả, nhưng tình trạng này vẫn xảy ra, diễn biến phức tạp", bà Nguyệt nói. Bà nhắc đến hàng loạt vụ hàng giả quy mô lớn gây tổn hại cho người tiêu dùng vừa bị cơ quan chức năng triệt phá.

Điều khiến bà băn khoăn là không rõ trách nhiệm của các bộ, ngành. "Không rõ ai là người phải chịu trách nhiệm trong vấn đề này, trong khi người dân vẫn phải chịu thiệt vì không thể phân biệt đâu là hàng giả, hàng kém chất lượng", bà nhấn mạnh.

Tương tự, bà Thái Thu Xương, đại biểu tỉnh Hậu Giang, cũng bức xúc trước thực trạng hàng giả tràn lan, bao gồm sữa giả và thuốc giả. Bà nhắc tới trường hợp chợ Ninh Hiệp ở Gia Lâm (Hà Nội), nơi cả chợ công khai bày bán hàng giả, hàng nhái. "Vai trò quản lý thị trường thế nào mà cả chợ bán công khai như thế?", bà đặt vấn đề và cho rằng cơ quan chức năng, quản lý Nhà nước tại địa phương cần tăng cường kiểm tra.

Bà Xương cho rằng người dân không đủ khả năng phân biệt hàng giả, hàng nhái, trong khi hàng kém chất lượng đang xuất hiện ngày càng nhiều trên các sàn thương mại điện tử và nền tảng số, đặc biệt là mỹ phẩm, thời trang, thực phẩm chức năng.

Ông Trần Quốc Tuấn, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh, nhận định thương mại điện tử và các sàn bán hàng online phát triển nhanh, nhưng quản lý Nhà nước chưa theo kịp. "Thực trạng này khiến xuất hiện hàng hóa trôi nổi, làm giả thương hiệu nội địa, gây mất niềm tin người tiêu dùng", ông nói.

Ông Tuấn cho biết nhiều doanh nghiệp bức xúc vì thương hiệu và sản phẩm của họ liên tục bị làm giả trên các nền tảng như Shopee, Tiktok Shop. "Nếu không siết quản lý, thương mại điện tử ảnh hưởng lớn tới sản xuất trong nước", ông cảnh báo.

Theo báo cáo của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương, năm 2024, doanh thu thương mại điện tử tại Việt Nam vượt 20,5 tỷ USD, tăng hơn 25% so với năm 2023. Gần 70% người tiêu dùng đô thị mua hàng online ít nhất một lần mỗi tháng. Dự báo đến năm 2030, nếu được quản lý và đầu tư bài bản, thị trường thương mại điện tử Việt Nam có thể đạt quy mô 50-60 tỷ USD, trở thành một trong 10 thị trường lớn nhất thế giới.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các ngành đã phát động phong trào "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", nhưng nhấn mạnh rằng hàng Việt phải đảm bảo chất lượng.

"Mấy tuần qua, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng bị bắt với số lượng khủng. Các ban chỉ đạo mình có hết, từ Trung ương tới địa phương, tại sao lại để hàng giả, hàng nhái diễn ra với số lượng lớn như vậy? Cái này phải kiểm điểm nghiêm túc", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Theo ông, trách nhiệm chính là ở cấp địa phương. Ông quán triệt rằng các cơ quan chức năng phải tăng cường quản lý, ngăn chặn và xử lý hàng giả, hàng nhái quyết liệt hơn để người dân tin tưởng. "Bây giờ báo đài đưa tin, người dân rất hoang mang không biết ăn gì, uống gì", ông nói thêm.

Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh Trần Quốc Tuấn kiến nghị Chính phủ quy định sàn thương mại điện tử phải xác thực danh tính qua mã số thuế, căn cước công dân và chịu trách nhiệm liên đới nếu để hàng giả tồn tại quá 24 giờ sau khi nhận cảnh báo. Các sàn cũng cần áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI), mã QR code trên toàn hệ thống để kiểm soát hàng giả.

"Việt Nam có tiềm năng lớn trong phát triển thương mại điện tử, nhưng không kiểm soát tốt mặt trái trên sàn, chính hệ sinh thái số, niềm tin thị trường sẽ bào mòn", ông Tuấn nói. Ông đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành quản lý vào cuộc mạnh mẽ hơn để bảo vệ người tiêu dùng.

Giữa tháng 5, Chính phủ đã lập tổ công tác đặc biệt để truy quét buôn lậu và hàng giả. Phó Thủ tướng Nguyễn Thành Long yêu cầu cơ quan chức năng kiểm tra ngay khi nhận được tố giác từ người dân về trường hợp bán hàng giả.