Chính thức 'khai tử' chứng minh nhân dân từ năm 2025: Ai sử dụng sẽ bị phạt

Chính thức khai tử CMND từ năm 2025

Theo quy định chuyển tiếp tại Điều 46 Luật Căn cước 2023, CMND chỉ được sử dụng đến hết ngày 31/12/2024. Từ 01/01/2025, toàn bộ CMND, bao gồm cả CMND 09 số và 12 số, sẽ không còn giá trị pháp lý trong các giao dịch hay thủ tục hành chính.

Những cá nhân vẫn chưa chuyển sang thẻ Căn cước sẽ gặp rắc rối khi cần xác minh danh tính hoặc giao dịch với cơ quan nhà nước. Việc không thay đổi giấy tờ tùy thân mới có thể dẫn đến việc bị xử phạt hành chính, theo quy định hiện hành.

Tuy nhiên, các loại giấy tờ đã cấp trước đây, trong đó có sử dụng thông tin từ CMND, vẫn giữ nguyên giá trị pháp lý. Cơ quan nhà nước không được yêu cầu người dân thay đổi thông tin về CMND trong các giấy tờ này.

Thẻ căn cước công dân có phải bắt buộc đổi?

Khác với CMND bị khai tử, thẻ Căn cước có mã vạch hoặc gắn chip vẫn được tiếp tục sử dụng sau năm 2025 nếu còn thời hạn. Người sử dụng chỉ phải đổi thẻ Căn cước khi có nhu cầu hoặc khi đến hạn theo quy định tại Khoản 1 Điều 46 Luật Căn cước 2023.

Cùng với quy định mới từ 2025 dành cho người dùng CMND và CCCD nêu trên, các loại giấy tờ có thông tin về số CMND với số CCCD thì cơ quan quản lý không quy định thủ tục riêng để thay đổi, điều chỉnh thông tin về CMND, CCCD trong giấy tờ đã cấp.

Xử phạt hành chính nếu cố tình dùng CMND cũ

Từ ngày 01/01/2025, CMND cũ không còn giá trị sử dụng. Người vẫn cố tình sử dụng CMND đã hết hạn sẽ phải đối mặt với hình thức xử phạt hành chính.

Căn cứ điểm B Khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, các trường hợp vi phạm quy định về quản lý và sử dụng CMND hoặc CCCD sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đến 500.000 đồng.

Hành vi có thể bao gồm không nộp lại CMND khi đã đổi sang CCCD, không tuân thủ quy định về việc cấp lại CMND hoặc CCCD, hoặc sử dụng CMND hết hạn khi đã có thẻ mới.

Ngoài ra, những trường hợp tái phạm nhiều lần có thể bị xét xử lý nghiêm khắc hơn nhằm đảm bảo tính nghiêm minh trong việc chấp hành quy định pháp luật.

Thủ tục đổi CMND sang thẻ Căn cước

Người dân có thể thực hiện thủ tục đổi CMND sang thẻ Căn cước trực tiếp tại công an cấp huyện hoặc qua Cổng dịch vụ công quốc gia. Để nhắm tăng hiệu quả, cơ quan quản lý khuyến khích người dân sử dụng nền tảng số khi thực hiện các thủ tục này.

Theo Điều 23 Luật Căn cước 2023, trình tự cấp thẻ Căn cước bao gồm 5 bước:

• Bước 1: Công dân đến cơ quan quản lý Căn cước để thực hiện thủ tục.

• Bước 2: Cung cấp thông tin nhân thân, bao gồm họ, tên, ngày tháng năm sinh.

• Bước 3: Thu nhận thông tin nhận dạng và sinh trắc học (hình ảnh, vân tay, mống mắt).

• Bước 4: Công dân kiểm tra và ký xác nhận thông tin.

• Bước 5: Nhận giấy hẹn và nhận thẻ theo thời gian quy định.

Ngoài hình thức trực tuyến, việc đăng ký tại các đơn vị công an cấp quận, huyện cung cấp dịch vụ hỗ trợ nhanh gọn, đảm bảo người dân được phục vụ tốt nhất.

Trường hợp cấp thẻ Căn cước cho người từ 06 - dưới 14 tuổi

Người từ đủ 06 tuổi đến dưới 14 tuổi cùng người đại diện hợp pháp đến cơ quan quản lý căn cước để thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học.

Người đại diện hợp pháp của người từ đủ 06 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện thủ tục cấp thẻ Căn cước thay cho người đó. Thủ tục cấp thẻ Căn cước tương tự như với người từ đủ 14 tuổi trở lên.

Trường hợp cấp thẻ Căn cước cho người dưới 06 tuổi

Người đại diện thực hiện thủ tục cấp thẻ Căn cước cho người dưới 06 tuổi thông qua cổng dịch vụ công hoặc ứng dụng VNeID.

Trường hợp người dưới 06 tuổi chưa đăng ký khai sinh thì người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục cấp thẻ Căn cước thông qua các thủ tục liên thông với đăng ký khai sinh trên cổng dịch vụ công, ứng dụng VNeID hoặc trực tiếp tại cơ quan quản lý Căn cước.

Cơ quan quản lý Căn cước không thu nhận thông tin nhân dạng và sinh trắc học đối với người dưới 06 tuổi.

Lưu ý: Người đại diện hợp pháp của người dưới 14 tuổi phải có giấy tờ, tài liệu chứng minh là người đại diện hợp pháp của người dưới 14 tuổi (theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 21 Nghị định 70/2024/NĐ-CP).