Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật: Giao quyền mạnh hơn cho Chính phủ và Chính quyền địa phương

Không để quy trình cứng nhắc cản trở phát triển

Sáng 13/2, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Tại Tổ 13, gồm Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Ninh, Đắk Lắk và Hậu Giang, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh quan điểm thống nhất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đảng ủy Quốc hội và Đảng ủy Chính phủ là phân cấp mạnh mẽ cho Chính phủ để chủ động giải quyết các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực phát triển.

"Thực tiễn là thước đo. Những vấn đề đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh thì cần giải quyết ngay, không để quy trình, thủ tục cứng nhắc làm chậm sự phát triển của đất nước", Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

Không thể bỏ HĐND cấp xã

Liên quan đến đề xuất bỏ Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp xã trong dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội cho biết Quốc hội đã thí điểm không tổ chức HĐND tại quận, huyện, phường ở TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng... Việc thí điểm sẽ tiếp tục được triển khai, tổng kết để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét.

Tuy nhiên, hiện nay không thể bỏ HĐND cấp xã. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ nếu không tổ chức HĐND cấp xã, cần nghiên cứu sửa đổi Hiến pháp, vì đây là vấn đề liên quan đến cơ chế bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân.

"HĐND chính là nơi nhân dân thực hiện quyền làm chủ, giám sát hoạt động của UBND. Nếu không có HĐND, ngoài Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, nhân dân sẽ phát huy quyền làm chủ ở đâu?" Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề.

Giao quyền mạnh cho Chính phủ, phân cấp cho địa phương

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, dù hệ thống pháp luật chung nhưng có địa phương thực hiện rất tốt, sáng tạo, trong khi có địa phương gặp vướng mắc lại đổ lỗi cho luật, nghị định.

Do đó, để xử lý công việc nhanh hơn, Quốc hội đã đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, giao quyền mạnh hơn cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ.

"Lần này sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương theo hướng giao quyền mạnh cho Chính phủ, phân cấp mạnh cho địa phương theo nguyên tắc 'địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm', trong khi Trung ương giữ vai trò kiến tạo, hoàn thiện thể chế và giám sát", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Quốc hội cũng sẽ tăng cường giám sát việc thực hiện Luật, giám sát các văn bản nghị định, thông tư của Chính phủ. HĐND địa phương phải nâng cao vai trò giám sát.

Phải chọn người tinh hoa, người tài để phục vụ đất nước

Về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy, Chủ tịch Quốc hội đồng tình với việc Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có cơ chế ban hành hoặc ủy quyền ban hành văn bản giải quyết các vấn đề phát sinh khi sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Việc sắp xếp bộ máy phải tiếp tục thực hiện vì có hơn 300 luật liên quan, hơn 5.000 văn bản hướng dẫn, không thể xử lý hết chỉ trong một kỳ họp. Chính phủ cần cơ chế linh hoạt để từ ngày 1/3 tới, bộ máy nhà nước vận hành ổn định.

"Cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy phải đi đôi với nâng cao hiệu lực, hiệu quả. Bộ máy tinh gọn nhưng phải mạnh. Muốn mạnh thì cần con người. Phải chọn được người tinh hoa, người tài, người có đủ năng lực, phẩm chất để phụng sự đất nước, phục vụ nhân dân", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định việc sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và ban hành Nghị quyết của Quốc hội phải bám sát chủ trương của Đảng, Hiến pháp và pháp luật để đảm bảo chất lượng, tạo cơ sở pháp lý cho bộ máy hoạt động hiệu quả. "Phải quyết đoán, quyết liệt, quyết tâm nhưng quan trọng nhất là phải quyết làm, mới có kết quả cho đất nước", Chủ tịch Quốc hội kết luận.