Việt Nam cam kết chi 20% ngân sách cho giáo dục để phát triển nhân tài

Ngày 31/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính có buổi làm việc với đoàn đại biểu từ 21 trường đại học danh tiếng của Mỹ, tham gia chương trình Trao đổi Học thuật Quốc tế (IAPP) 2025 tại Việt Nam. Cùng dự buổi làm việc có Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, và Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc E. Knapper.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là các yếu tố đột phá chiến lược của Việt Nam. Để đạt được mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương và văn bản quan trọng. Ông bày tỏ mong muốn hợp tác sâu rộng hơn với Mỹ và nhận được sự hỗ trợ cũng như chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Thủ tướng nhận định rằng hợp tác đại học giữa Việt Nam và Mỹ hiện chưa phát huy hết tiềm năng. Ông đề xuất xây dựng kế hoạch hợp tác dài hạn, tập trung vào các hoạt động như trao đổi sinh viên, giảng viên, liên kết đào tạo và nghiên cứu trong các lĩnh vực mới, bao gồm khai thác biển, vũ trụ và công nghệ ngầm. Đồng thời, ông kêu gọi Mỹ mở rộng học bổng và các chính sách ưu đãi học phí cho sinh viên và nghiên cứu sinh Việt Nam.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh sự hiện diện ngày càng lớn của các tập đoàn công nghệ hàng đầu từ Mỹ, như Intel, Nvidia và Apple, tại Việt Nam. Ông đề xuất các trường đại học của hai nước hợp tác chặt chẽ hơn trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn, công nghệ sinh học, y tế, nông nghiệp và ngoại ngữ.

Đại sứ Mỹ Marc E. Knapper và đại diện các trường đại học Mỹ bày tỏ sẵn sàng hợp tác với Việt Nam trong việc phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong các lĩnh vực giáo dục, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Hiện nay, khoảng 30.000 sinh viên Việt Nam đang học tập tại Mỹ và có hơn 50 chương trình liên kết đào tạo giữa các trường đại học của hai nước. Chương trình Đối tác Học thuật Quốc tế (IAPP) 2025, do Đại sứ quán Mỹ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam và Viện Giáo dục Quốc tế Mỹ tổ chức, nhằm kết nối 21 trường đại học Mỹ với 30 trường đại học Việt Nam. Chương trình tập trung vào các lĩnh vực quan trọng như STEM, công nghệ thông tin, bán dẫn, AI, tự động hóa, công nghệ sinh học, vật liệu tiên tiến, năng lượng xanh, luật quốc tế, nông nghiệp bền vững, sức khỏe, giáo dục, Đông Nam Á học và ngôn ngữ Việt Nam học.

Theo Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo năm 2013 và Luật Giáo dục 2019, ngân sách cho giáo dục phải đảm bảo tối thiểu 20% tổng chi ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, trong 10 năm qua, tỷ lệ này chỉ đạt từ 15,7-19,1%, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu đặt ra.