Ký ức vẹn nguyên sau mỗi chuyến đi
Có người từng hỏi tôi: “Đi nhiều, viết nhiều như thế, thứ gì khiến chị vẫn còn rung động?” Tôi chỉ mỉm cười. Bởi làm sao đong đếm hết những ánh mắt, những nụ cười, những câu chuyện tưởng như rất đỗi bình thường mà lại neo lại sâu trong tim?
Tôi - một nữ phóng viên gốc Hà Thành, đã gắn bó với nghề báo nhiều năm. Hành trình ấy dài như một khúc sông quê, chảy qua những thung lũng lặng lẽ, những triền đồi gió hú, những bản làng xa xôi nơi tiếng cười trẻ thơ còn ngô nghê, trong trẻo. Đó không chỉ là những chuyến công tác, mà là hành trình sống trọn vẹn với trái tim.

Chân dung tác giả.
Có những chuyến đi mà chỉ nghĩ đến thôi, tôi đã thấy lòng mình ấm lên. Như một mùa xuân năm ngoái, tôi theo đoàn cứu trợ đến Sơn La, nơi cơn bão Yagi đã để lại vết thương quá lớn. Trong gió lạnh, giữa đống hoang tàn, tôi bắt gặp cụ bà người Thái đứng tựa vào bức tường gỗ còn sót lại, khẽ nói: “Nhà cháu đấy, giờ chỉ còn mùi khói bếp.” Câu nói như một nhát dao rạch ngang tim. Tôi không viết ngay. Tôi chỉ đứng lặng bên cụ, bàn tay đặt nhẹ lên đôi vai gầy guộc. Bởi có những khoảnh khắc không cần chữ nghĩa, chỉ cần cảm nhận bằng trái tim.
Tôi từng cùng đoàn y tế vào rừng sâu Mường Nhé, nơi những em nhỏ người Mông, người Hà Nhì vẫn còn chưa biết mặt chữ. Có em bé dúi vào tay tôi một viên kẹo, bảo: “Cho cô về Hà Nội ăn đỡ nhớ cháu.” Món quà nhỏ như thế, mà sao khiến tôi nghẹn lời? Làm sao quên được ánh mắt ấy - trong veo, tha thiết như níu giữ điều gì không thể gọi tên?
Những đêm ngủ lại trong nhà trình tường người Dao đỏ ở Tuyên Quang, ánh đèn dầu leo lét, tiếng chó sủa vọng từ đồi xa, tiếng ru con bằng tiếng Dao cổ cứ vọng vào tim tôi những cung bậc thật lạ. Tôi ngồi viết, tay run vì lạnh, nhưng tim lại ấm vô cùng. Làm báo, với tôi, không chỉ là nghề. Đó là cách tôi lưu giữ thanh âm của cuộc sống - những âm thanh có thể bị lãng quên nếu không ai nhắc đến.
Nhưng nơi để lại nhiều dư âm sâu sắc nhất, có lẽ là Hòa Bình - mảnh đất của những người Mường hiền hậu và mộc mạc. Tôi từng theo chân một gia đình người Mường về quê ăn Tết ở bản Lác. Trong căn nhà sàn lộng gió, họ trải lòng với tôi như người thân ruột thịt. Bữa cơm Tết đơn sơ mà đượm tình. Cụ bà trong bản nói với tôi một câu mà tôi mãi không quên: “Người làm báo cũng như người gánh nước nguồn, gánh tình về xuôi.” Câu nói ấy đã neo vào hồn tôi như một kim chỉ nam. Mỗi lần chuẩn bị đi, tôi lại nhớ lời cụ. Và tôi đi, không chỉ để lấy tin, mà để gìn giữ những ký ức chân thành ấy.

Sắc màu của mùa Xuân.
Nghề báo không phải lúc nào cũng lãng mạn. Tôi từng sốt rét nặng ở Kon Tum, được người dân cõng băng rừng ra trạm xá. Từng bị sa lầy giữa cơn lũ miền Trung, không sóng điện thoại, không biết có còn quay về. Nhưng chính những hiểm nguy ấy khiến tôi trân quý từng khoảnh khắc sống. Bởi tôi biết, đằng sau mỗi câu chuyện là một cuộc đời. Đằng sau mỗi bài viết là một sứ mệnh - kể lại điều chân thật nhất của con người Việt.

Ba lô nghề nghiệp của tôi luôn có cuốn sổ tay và chiếc bút cũ, vài tấm ảnh ố màu và đôi khi là chiếc vòng tay trẻ em tặng. Mỗi vật nhỏ là một kỷ niệm lớn. Là chứng tích của hành trình sống, hành trình yêu, hành trình làm báo bằng cả trái tim.
Trong những ngày tháng Sáu này, khi cả nước hân hoan chào mừng 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), tôi lại miên man nhớ về từng chuyến đi, từng người dân, từng ánh mắt... Và tôi nhớ Tạp chí Phổ biến & Tham vấn Pháp luật Việt Nam - nơi đã nuôi dưỡng ngòi bút của tôi suốt những năm tháng qua. Một tạp chí còn non trẻ nhưng đã và đang miệt mài gắn bó với từng nhịp đập cuộc sống, âm thầm gieo mầm yêu thương từ những trang viết.

Thăm Vườn Thanh Long ở Sơn La.
Làm báo là nghề thầm lặng, nhưng tôi chưa bao giờ thấy mình đơn độc. Bởi bên tôi là những trái tim đồng điệu, là những người dân Mường, Dao, Mông... đã trao cho tôi lòng tin, tình thương và cả câu chuyện đời của họ. Tôi chỉ là người đi qua, nhưng tôi sẽ là người lưu giữ - bằng chữ nghĩa, bằng hình ảnh, bằng trái tim không ngừng rung động.
Và tôi biết, chỉ cần còn một đứa trẻ níu tay tôi mà nói: “Cô ơi, nhớ về ăn cơm với nhà cháu nhé!”, thì tôi vẫn còn lý do để tiếp tục bước đi - tiếp tục viết - tiếp tục yêu nghề như thuở ban đầu.