Hành trình đi tìm mộ liệt sĩ của người lính bộ đội cụ Hồ

Sau nhiều năm trăn trở phải làm một việc gì đó để vơi đi một phần đau thương, mất mát của gia đình đồng chí, đồng đội của mình hy sinh, ông đã đề ra kế hoạch sẽ đi tìm mộ liệt sĩ. Năm tháng trôi qua, người lính già ấy đã tìm được 1.000 ngôi mộ từ khắp nơi trên cả nước để đưa về với thân nhân của đồng đội...

Giấc mơ tìm đồng đội

Là con trai duy nhất trong một gia đình trí thức tại xã Thạch Vĩnh, huyện Thạch Hà, (tỉnh Hà Tĩnh). Nhưng ông Lê Trường Giang (sinh năm 1945) lại quyết định xin nhập ngũ đội thanh niên xung phong tình nguyện tại Trung đoàn 101, Sư đoàn 325, Quân khu 4 (khu vực Bắc Trung Bộ). Hơn hai tháng huấn luyện, tháng 10/1964 ông cùng đơn vị mình lên đường vào Nam chiến đấu. Tại chiến trường miền Đông Nam bộ, ông luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình mà đơn vị giao. Cụ thể tháng 5/1968, bắn rơi một chiếc máy bay trực thăng Mỹ, được đơn vị tuyên dương khen thưởng quân hàm Trung tá.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng thống nhất đất nước, ông Lê Trường Giang tiếp tục được phân công ở lại phục vụ trong quân đội. Đến năm 1977, ông tiếp tục nhận nhiệm vụ tham gia chiến đấu, bảo vệ biên giới vùng Tây Nam bộ bảo vệ tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế giúp đỡ nước bạn CamPuChia. Năm 1991, ông về nghỉ hưu sinh hoạt tại chi hội Cựu chiến binh phường 13, quận Tân Bình, (nay là phường Tân Bình), TP. Hồ Chí Minh.

Trong những tháng ngày nghỉ hưu, ông vẫn tham gia nhiều hoạt động ý nghĩa thiết thực tại địa phương nơi mình sinh sống. Năm 1998, ông được nhân dân khu phố 5, phường 13 (phường Tân Bình hiện tại) bầu làm Tổ trưởng tổ khu phố nhiều năm liền. Gần 20 năm làm tổ trưởng khu phố, ông Lê Trường Giang luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và được UBND phường tuyên dương khen thưởng nhiều lần.

Ông Lê Trường Giang (đội mũ) trong lần tìm mộ liệt sĩ (ảnh nhân vật cung cấp)

Trở về với cuộc sống đời thường, ông trăn trở và mơ thấy một điều làm sao để tìm lại đồng đội mình năm xưa đã hy sinh vì tổ quốc. Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, Trung đoàn 16 của ông thường đóng trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, Bình Dương, Bình Phước, Củ Chi, đây là chiến trường ác liệt nhất thời bấy giờ. Là một cán bộ chinh sát, vì thế ông thường xuyên khảo sát kỹ chắc chắn địa bàn chiến trường, và khu vực của các trận đánh, và biết một số nơi chon cất đồng đội mình.

Năm 2007, Trung tá Lê Trường Giang đến phòng Chính sách quân khu (QK7) liên hệ, để tìm hiểu nắm lấy một số danh sách một số liệt sĩ của Trung đoàn 16. Nắm được thông tin, ông đến liên hệ với từng gia đình để ghi nhận thêm thông tin để từ đó định hướng tìm mộ theo hai hướng. Thứ nhất, sẽ tìm mộ tại các nghĩa trang liệt sĩ rồi báo về gia đình và địa phương của họ. Thứ hai, sẽ tìm mộ chưa được quy tập vẫn đang nằm rải rác ở rừng núi, thôn, xóm, nơi từng diễn ra nhiều trận đánh mà các chiến sĩ đã hy sinh.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, ông đã xin giấy giới thiệu của Hội Cựu chiến binh TP.Hồ Chí Minh đến các sở Lao đông thương binh xã hội (nay là sở Nội Vụ) các tỉnh Bình Phước, Tây Ninh, Bình Dương khu vực ven Sài Gòn để tìm mộ liệt sĩ.  Mỗi chuyến đi như thế, ông luôn lập thành hai bộ hồ sơ. Bộ hồ sơ gốc do Trung đoàn 16 QK 7 và các Sở, Phòng Lao đông thương binh xã hội địa phương cung cấp, còn bộ hồ sơ thứ hai là do các đồng đội cũ và người dân cung cấp để tiện cho việc tìm kiếm. Có hồ sơ rồi mang so sánh đối chiếu, nếu giữ liệu nào trùng khớp thì báo về địa phương và gia đình thân nhân. Những trường hợp không trùng khớp, thông tin sai lệch thì ông lại tìm về đơn vị địa phương để so sánh đối chiếu.

Ông Lê Trường Giang chia sẻ: “Hầu hết trong hồ sơ lưu hoặc trên mộ của liệt sĩ chỉ ghi họ tên, năm sinh (không có ngày, tháng) quê quán chỉ ghi huyện, tỉnh (không ghĩ rõ thôn, xã) ghi năm sinh (không ghi ngày, tháng trận đánh). Việc đối chiếu có khi phải đi lại nhiều lần, so sánh đối chiếu từng chi tiết, trong khi đó tôi lại là thương binh tuổi già sức yếu, phải đi xe ôm, xe đò, xe buýt…Nhưng tôi vẫn quyết tâm làm bằng được, để giúp đỡ nhiều gia đình thân nhân liệt sĩ đi nhận mộ”.

Không thể kể hết hành trình gian nan đi tìm mộ liệt sĩ mà ông Lê Trường Giang đã trải qua. Chỉ biết rằng suốt 20 năm qua ông đã tìm thấy 1000 ngôi mộ ở nhiều nơi, góp phần xoa dịu nỗi đau cho hàng ngàn gia đình. Cho đến hôm nay, hành trình tìm kiếm hài cốt liệt sĩ của ông dường như vẫn chưa có điểm dừng.

Giúp đỡ gia đình thương binh nặng

Là Hội viên Hội Cựu chiến binh, ông còn tham gia tích cực các hoạt động nghĩa tình đồng đội, với tâm niệm là chia sẽ những khó khăn của đồng chí, đồng đội mình để họ vượt qua khó khăn ổn định cuộc sống. Cụ thể là trường hợp ông Phạm Thế Liễn, quê xã Phong châu, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình, (nay là xã Phong Dương Tiến, tỉnh Hưng Yên) thương binh nặng 81% bị chất độc da cam, là bạn chiến đấu cũ của ông, hiện đang thường trú tại huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước, (nay là tỉnh Đồng Nai).

Bản thân ông đã đi vận động Cựu chiến binh Trung đoàn 16 và Cựu chiến binh phường Tân Bình giúp đỡ, xây dựng được một căn nhà tình nghĩa. “Nhận được nhà tình nghĩa, gia đình đồng chí Liễn có được cuộc sống ổn định. Nhưng khi chuyển khẩu vào Bình Phước sinh sống, thì không may ông liễn bị đột quỵ ngay tại quê nhà, liệt nửa người và không nói được, thế là vợ con đồng chí ấy lại trở về quê chăm sóc chồng”, ông Lê Trường Giang nói.

Một số Bằng khen của ông Lê Trường Giang đón nhận

Năm 2010, ông Lê Trường Giang cùng vợ ra tỉnh Thái Bình (nay là Hưng Yên) thấy gia đình đồng đội gặp rất nhiều khó khăn, nhà rách, vách nát không có tiền chữa bệnh, ba người con đều bị chất độc da cam (do bị di truyền của bố), một đứa đã chết, vợ lại ốm đau bệnh tật liên miên.

Hoàn cảnh gia đình hết sức khó khăn, chính quyền địa phương và bà con thôn xóm chỉ hỗ trợ được một phần không đáng kể. Thấy được hoàn cảnh gia đình đồng đội khó khăn như vậy, ông đã bàn bạc với vợ và các con “Nhà ta nghèo, nhưng nhà chú ấy còn nghèo hơn. Vì tình cảm đồng chí, đồng đội, và tình người các con hãy cùng bố mẹ mở rộng lòng thương người, gia đình ta đưa chú Liễn vào trong này chữa bệnh nhé”. Ông Giang kể lại.

Cả gia đình đều nhất trí với quan điểm trên, rồi đưa đồng đội mình vào TP. Hồ Chí Minh chữa bệnh. Trong suốt thời gian đó, ngày ngày ông Lê Trường Giang đều lấy xe máy chở đồng đội mình đến bệnh viện điều trị. “Có công mài sắt có ngày nên kim”, hơn ba tháng điều trị sức khỏe ông Liễn dần dần hồi phục, đi lại một mình và tự nói được chầm chậm. Gia đình ông Liễn xin chuyển về căn nhà tình nghĩa ở tỉnh Bình Phước (nay là tỉnh Đồng Nai) nhưng không may đã bị kẻ trộm bẻ khóa vào lấy hết đồ đạc, không còn một cái gì. Thế là vợ chồng ông Giang lại bàn kế hoạch đi mua sắm đầy đủ những tiện nghi, đồ đạc trong gia đình đồng đội mình.

Ông Lê Trường Giang gồm có năm người con, trong đó có ba gái và hai trai đều tốt nghiệp Đại học và đã kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt nam Người con gái đầu hiện đang công tác tại Quân y viện 7A - QK7, con trai thứ hai cũng là công tác tại Công an TP Hồ Chí Minh, người con thứ ba hiện tại đang du học tại Úc, vợ ông làm nội trợ tại nhà. Cũng chính vì điều đó mà các con ông đã được Thủ tướng Chính phủ tặng một bằng khen và ba bằng khen của Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh về việc rèn luyện học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

 Tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo

Chia sẻ về vấn đề này, Đại tá Tạ Quang Việt, nguyên Chủ tịch Hội Cựu chiến Binh phường 13, quận Tân Bình (nay là phường Tân Bình) cho biết: “Đồng chí Lê Trường Giang là một trong những tấm gương sáng trong việc học tập, và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Bao nhiêu năm qua, nhưng đâu đây vẫn còn rất nhiều mảnh đời bất hạnh và khó khăn của chiến tranh để lại. Nhận thấy điều đó, một mình đồng chí đi hết nơi này đến nơi khác mong sao tìm lại phần mộ của đồng đội mình năm xưa để đưa về với thân nhân gia đình. Không những thế, rất nhiều lần đồng chí ấy còn vận động Hội CCB của phường quyên góp tiền bạc giúp đỡ những gia đình thương binh nặng. Có thể nói, đồng chí Giang là một trong những tấm gương sáng, để cho nhiều thế hệ trẻ học hỏi và phát huy trong đời sống hiện nay của chính mình”.