Đề thi văn lớp 10: Gần gũi cuộc sống, chạm vào cảm xúc, nhân văn

Vừa sức và gần gũi

Trọng tâm của đề thi năm nay nằm ở phần nghị luận xã hội với chủ đề "niềm vui của tuổi học trò". Đây không chỉ đơn thuần là một yêu cầu viết bài mà còn là một lời mời gọi sâu sắc, khơi gợi học sinh chiêm nghiệm về chính những khoảnh khắc đẹp đẽ, đáng nhớ nhất của cuộc đời mình.

Ngay sau khi bước ra khỏi phòng thi, Nguyễn Phương Thảo, một học sinh lớp 9A7, đã không giấu được sự phấn khởi: "Em thấy đề văn hôm nay khá ổn. Vì vào một chủ đề gần gũi, quen thuộc và gắn liền với cuộc sống của bọn em.". Sự quen thuộc của chủ đề đã giúp các em cởi bỏ áp lực, có thêm "đất" để bộc lộ tài năng và sự sáng tạo, đặc biệt là trong phần nghị luận xã hội.

Thảo cũng chia sẻ rằng việc được các thầy cô ở trung tân HT Smart Edu ôn luyện kỹ lưỡng theo các dạng đề minh họa đã giúp em tự tin, không hề bất ngờ và thậm chí còn lạc quan với mục tiêu đạt từ 9 điểm trở lên.

Cô Kim Thị Hòa, một giáo viên Ngữ văn kỳ cựu với 30 năm kinh nghiệm giảng dạy và hiện là nhóm trưởng Nhóm Văn 8 của trường THCS Văn Khê, khẳng định: "Phải nói đề Ngữ văn của Hà Nội năm nay rất hay, độc đáo và rất ý nghĩa. Vấn đề rất gần gũi mà lại không bị cũ." Điều này cho thấy sự tinh tế của người ra đề, khi chọn lựa một chủ đề quen thuộc nhưng vẫn giữ được chiều sâu và sức hấp dẫn, không hề rơi vào lối mòn.

Cô Vũ Hải, một giáo viên Ngữ văn tâm huyết khác, đã phân tích kỹ lưỡng về tính nhân văn và chiều sâu của đề thi này:

* Sự gần gũi đầy cảm xúc: Đề thi đã khéo léo chạm đúng tâm lý lứa tuổi, mở ra không gian để học sinh liên hệ với những kỷ niệm cá nhân về bạn bè, thầy cô, những buổi ngoại khóa sôi động, hay cả những niềm vui giản dị từ giờ ra chơi, buổi học nhóm. Điều này giúp các em không bị áp lực bởi những vấn đề vĩ mô, xa vời mà thường thấy ở các đề thi khác.

* Giá trị giáo dục sâu sắc: Không chỉ dừng lại ở việc khơi gợi cảm xúc, đề còn hướng các em đến việc nhận thức rõ giá trị tinh thần của tuổi học trò, những bài học quý giá về tình bạn, sự sẻ chia, lòng biết ơn, và đặc biệt là ý nghĩa của tinh thần lạc quan trong học tập và cuộc sống.

* Tính phân hóa tinh tế: Dù mang tính chất gần gũi, đề thi vẫn có sự phân hóa rõ rệt. Học sinh khá, giỏi có thể đào sâu, thể hiện tư duy sắc bén và khả năng diễn đạt tinh tế, trong khi học sinh trung bình vẫn có thể viết được một bài làm chân thật, đủ ý dựa trên chính trải nghiệm của mình.

Lời khuyên cho các em học sinh

Với những kinh nghiệm giảng dạy của mình, cô Vũ Hải cũng đưa ra những lời khuyên bổ ích cho các em học sinh khác trong kỳ thi chuyển cấp sắp tới:

* Vững kiến thức, mở rộng tầm nhìn: Ngoài việc ôn tập bài bản theo chuyên đề để có cái nhìn tổng quát, học sinh cần tích cực đọc báo, theo dõi tin tức chính thống. Điều này không chỉ giúp các em cập nhật thông tin mà còn cung cấp những dẫn chứng thực tế quý giá, làm phong phú thêm bài nghị luận xã hội.

* Rèn luyện kỹ năng, làm chủ ngòi bút: Việc thành thạo kỹ năng đọc hiểu văn bản và kỹ năng viết (từ đoạn văn đến bài văn nghị luận) là vô cùng quan trọng. Hãy thường xuyên luyện tập, chủ động phân tích và tự sửa bài để nâng cao khả năng diễn đạt.

* Tâm lý vững vàng, thái độ tích cực: Sự tự giác, chủ động trong học tập, khả năng sắp xếp thời gian biểu hợp lý giữa các môn và việc duy trì thái độ tích cực là chìa khóa giúp các em vượt qua mọi áp lực và đạt được kết quả tốt nhất.

Ngoài những phân tích trên, cô Vũ Hải cũng gửi gắm một thông điệp đầy ý nghĩa, chạm đến trái tim những người yêu văn: "Văn không chỉ là môn học để thi, mà còn là môn rèn cho em cách nhìn đời, hiểu người và nói lên suy nghĩ của mình một cách chân thật. Nếu em học văn bằng cả trái tim thì không chỉ đạt điểm cao, mà còn có vốn sống phong phú."

Đề thi Ngữ văn Hà Nội năm 2025 đã chứng minh rằng, một đề thi hay không nhất thiết phải khó mà cần phải ý nghĩa, phải khơi gợi được cảm xúc và tiềm năng trong mỗi học sinh. Tạo ra một môi trường thi cử nhân văn và khuyến khích sự phát triển toàn diện của học sinh.