Đà Nẵng hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trước mùa mưa bão

Từ một chính sách nhân văn

Sau 3 năm triển khai theo Chỉ thị số 42/CT-TTg, Công điện 117/CĐ-TTg giai đoạn 2023-2025, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn TP.Đà Nẵng đã thu hút sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Điều này góp phần làm thay đổi căn bản diện mạo nhà ở khu vực miền núi, nông thôn trên địa bàn TP.Đà Nẵng mới. Hàng nghìn hộ dân đã thoát khỏi cảnh sống tạm bợ, có được mái ấm mơ ước để an cư lạc nghiệp. Đây là minh chứng rõ nhất cho quyết tâm không để ai bị bỏ lại phía sau’ trên hành trình phát triển.

Ngày 25/8 vừa qua, UBND TP.Đà Nẵng đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát giai đoạn 2023-2025. Qua rà soát, khảo sát, số lượng nhà tạm bợ, dột nát đặc biệt tập trung ở các xã miền núi, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống thuộc các huyện nghèo của tỉnh Quảng Nam cũ. Những ngôi nhà làm bằng tre nứa, lợp tôn cũ kỹ, không đủ khả năng chống chọi với thời tiết khắc nghiệt đã trở thành nỗi lo của nhiều hộ gia đình.

Đặc biệt, vào mùa mưa bão, những căn nhà này dễ bị sập đổ, gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng và tài sản của người dân. Trước năm 2023, khu vực miền núi Quảng Nam (cũ) còn hàng nghìn hộ đồng bào dân tộc thiểu số phải sống trong căn nhà xiêu vẹo, dột nát, không đảm bảo an toàn. Do thu nhập bấp bênh, lại thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai nên đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn, không đủ khả năng dựng lại nhà mới theo tiêu chí "3 cứng".

Theo thống kê, tổng số nhà tạm, nhà dột nát của 3 nhóm đối tượng toàn thành phố Đà Nẵng theo Chỉ thị số 42/CT-TTg, Công điện 117/CĐ-TTg giai đoạn 2023-2025 là 12.298 nhà, bao gồm: Xây mới 7.257 nhà; sửa chữa 5.041 nhà. Trong đó, nhà ở cho người có công, thân nhân liệt sĩ là 2.935 nhà; Hộ nghèo, hộ cận nghèo theo các Chương trình MTQG là 5.326 nhà; Hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ dân khó khăn về nhà ở ngoài nhóm 1 và nhóm 2 nêu trên và theo Chương trình phát động của Thủ tướng Chính phủ, các Nghị quyết của HĐND Thành phố là 4.037 nhà.

Trước thực tế đó, Thành ủy Đà Nẵng (cũ) và Tỉnh ủy Quảng Nam (cũ) đã ban hành nhiều văn bản, Chỉ thị về xoá nhà tạm nhà dột nát. Đặc biệt, từ năm 2024, khi Trung ương phát động chương trình ‘Chung tay xoá nhà tạm nhà dột nát’, Thành ủy, Tỉnh ủy thường xuyên chỉ đạo quyết liệt, ban hành các văn bản đến các cấp ủy, các ngành và địa phương đôn đốc về thực hiện chủ trương xoá nhà tạm, nhà dột nát. Trong đó, Chỉ thị số 25-CT/TU năm 2022 đã đặt nền móng cho chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị, mà còn tình cảm, là mệnh lệnh từ trái tim, nhằm mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân, đặc biệt là những gia đình chính sách người có công, hộ nghèo, và hộ cận nghèo.

Với hơn 1.230 văn bản chỉ đạo, từ các nghị quyết, chỉ thị đến kế hoạch, TP.Đà Nẵng đã xây dựng một hệ thống chính sách chặt chẽ, đồng bộ để tổ chức thực hiện. Cùng với đó, lồng ghép có hiệu quả các nguồn lực, nhất là các chương trình mục tiêu quốc gia, tiếp tục rà soát kỹ toàn địa bàn với yêu cầu "3 không": Không sai đối tượng, không bỏ sót đối tượng, không để xảy ra đơn thư, khiếu kiện. Trong và sau quá trình triển khai thực hiện chương trình, bảo đảm nghiêm các quy chuẩn, quy trình, quy định và tuân thủ đúng pháp luật trong quá trình thực hiện hỗ trợ nhà ở cho người dân, đúng đối tượng, chất lượng, thiết thực, hiệu quả.

Theo thống kê của Chi cục Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.Đà Nẵng, tổng kinh phí thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát giai đoạn 2023 - 2025 trên địa bàn thành phố là hơn 705 tỉ đồng. Trong đó, Trung ương hỗ trợ 323,367 tỷ đồng, địa phương đối ứng 41,986 tỷ, bổ sung ngân sách thêm 203,889 tỷ đồng và vận động xã hội hóa 136,651 tỷ đồng. Về mức hỗ trợ kinh phí, TP Đà Nẵng thực hiện không thấp hơn mức hỗ trợ theo quy định của Trung ương (60 triệu đồng/nhà xây mới và 30 triệu đồng/nhà sửa chữa); trong đó, TP.Đà Nẵng (cũ) hỗ trợ cho hộ gia đình chính sách người có công, thân nhân liệt sỹ: 100 triệu đồng/nhà xây mới, 40 triệu đồng/nhà sửa chữa; hỗ trợ cho hộ nghèo, hộ cận nghèo: 80 triệu đồng/nhà xây mới và 30.000.000 đồng/nhà sửa chữa.

Ngoài nguồn hỗ trợ từ chương trình, nhiều hộ đã tiếp cận các kênh huy động khác như vay vốn ưu đãi, vay từ người thân, tận dụng vật liệu sẵn có và nhân công trong gia đình để đầu tư nhà khang trang, hiện đại hơn. Trong đó, có 1.374 hộ vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội với tổng số tiền 50,781 tỷ đồng. Nhờ đó, nhiều ngôi nhà được xây dựng có giá trị cao gấp 2–3 lần mức hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa theo quy định.

Từ những nỗ lực, nguồn lực dồi dào và cơ chế linh hoạt, TP.Đà Nẵng đã hoàn thành 100% kế hoạch xóa 12.298 nhà tạm, nhà dột nát. Bao gồm 7.257 nhà xây mới và 5.041 nhà sửa chữa. Như vậy, sau hơn 3 năm triển khai thực hiện, mặc dù có nhiều khó khăn, vướng mắc, song với sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo chính quyền, sự đồng lòng của nhân dân, TP Đà Nẵng đã về đích sớm trong thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Những mô hình tiêu biểu

Có thể nói, qua hơn 3 năm thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, tại tỉnh Quảng Nam và TP.Đà Nẵng cũ đã xuất hiện nhiều mô hình mới, cách làm hay trong triển khai một chương trình đầy tính nhân văn, với ý nghĩa thiết thực, nhằm giúp cho đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, đối tượng chính sách an cư trong những ngôi nhà kiên cố. Cùng với sự cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các hội đoàn thể, mà từ khi chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát do Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy Đà Nẵng ban hành, lực lượng vũ trang trên địa bàn cũng đã vào cuộc quyết liệt, với tinh thần ‘không để ai bị bỏ lại phía sau’.

Bên cạnh đó, nhiều mô hình tiêu biểu cũng giúp đẩy nhanh công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở các địa phương. Ngoài sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, thì từ công tác vận động của tổ chức mặt trận các cấp, sự chung tay góp sức của các doanh nghiệp, mạnh thường quân, nhà hảo tâm trên địa bàn theo đúng tinh thần: Ai có gì giúp nấy, có công giúp công, có của giúp của, có nhiều giúp nhiều, có ít giúp ít. Các xã miền núi cao tỉnh Quảng Nam cũ như xã Đăk Pring có mô hình ‘đội thợ xung kích giúp dân xóa nhà tạm của thanh niên Tà Riềng’; xã Phước Công có mô hình ‘Tổ thợ hàn nề mộc giúp dân xóa nhà tạm của thanh niên Giẻ Triêng’; xã Nam Trà My được xem là một điểm sáng với mô hình huy động tổng lực, gắn kết cộng đồng địa phương với 92% hộ dân tự nguyện tham gia, huy động 3.000 ngày công và 1,17 tỷ đồng từ xã hội hóa cho công tác xóa nhà tạm…

Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng khẳng định: “Xóa nhà tạm, nhà dột nát là chương trình có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, thể hiện tinh thần trách nhiệm, quyết tâm và nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, là tình cảm, là sự tri ân gửi đến gia đình chính sách người có công, thân nhân liệt sỹ, hộ nghèo, hộ cận nghèo và gia đình có hoàn cảnh khó khăn”.

Tính đến nay, đã có hàng trăm doanh nghiệp, nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh đã đóng góp vào quỹ hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát hơn 136 tỷ đồng. Từ nguồn lực này, cộng với kinh phí của nhà nước và quan trọng nhất là tinh thần tự lực tự cường vươn lên của người dân, đồng bào dân tộc thiểu số… đã tạo nên sức mạnh tổng hợp để giúp TP.Đà Nẵng về đích sớm chương trình đầy ý nghĩa nhân văn này.