Hải Phòng yêu cầu rà soát xử lý các 'thần y, lương y' tự phong

Siết chặt quản lý y học cổ truyền trên toàn TP Hải Phòng

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Minh Hùng vừa có ý kiến chỉ đạo tại Văn bản 6656/VP-VX yêu cầu Sở Y tế và UBND các xã, phường, đặc khu tại TP Hải Phòng tăng cường kiểm tra công tác hành nghề lĩnh vực y, dược cổ truyền, nhằm siết chặt công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực y học cổ truyền, bảo vệ quyền lợi, sức khỏe và sự an toàn của người dân khi sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh trên địa bàn thành phố.

Theo đó, giao Sở Y tế Hải Phòng chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, rà soát hoạt động khám, chữa bệnh y học cổ truyền, đặc biệt chú trọng các trường hợp quảng cáo sai sự thật, tự xưng là “thần y”, “lương y” khi chưa được cấp chứng chỉ hành nghề hoặc cơ sở chưa có giấy phép hoạt động. Các vi phạm phải được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và thông tin công khai trên các phương tiện truyền thông để người dân cảnh giác.

Cùng với đó, rà soát, kiểm tra và xử lý các cơ sở khám, chữa bệnh y học cổ truyền đang sử dụng giấy phép hoạt động nhưng không có người phụ trách chuyên môn kỹ thuật hợp pháp hoặc không còn đủ điều kiện hành nghề theo quy định. Việc xử lý phải đảm bảo nghiêm minh, đúng quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh và các văn bản hướng dẫn hiện hành.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng cũng chỉ đạo phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền lợi, trách nhiệm và cách tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh an toàn, hợp pháp. Khuyến cáo người dân không tin theo, không sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh tại các cơ sở không phép hoặc do cá nhân không đủ điều kiện hành nghề thực hiện.

Luật Khám bệnh, chữa bệnh quy định rất chặt chẽ

Hiện nay, việc hành nghề trong lĩnh vực y học cổ truyền được quản lý chặt chẽ theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15, có hiệu lực từ ngày 1/1/2024. Luật quy định rõ, mọi tổ chức và cá nhân hành nghề khám, chữa bệnh y học cổ truyền bắt buộc phải đáp ứng đủ các điều kiện về pháp lý, chuyên môn và cơ sở vật chất để được cấp giấy phép hoạt động đối với cơ sở, và chứng chỉ hành nghề đối với cá nhân trực tiếp thực hiện khám, chữa bệnh.

Theo Điều 7 Luật khám bệnh, chữa bệnh quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh như sau:

- Xâm phạm quyền của người bệnh; từ chối hoặc cố ý chậm cấp cứu người bệnh, trừ trường hợp được quy định tại Điều 40 của Luật này; thực hiện khám bệnh, chữa bệnh khi không đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 19 của Luật; khám, chữa bệnh không đúng phạm vi hành nghề hoặc phạm vi hoạt động được phép, trừ trường hợp cấp cứu hoặc thực hiện theo huy động, điều động của cơ quan có thẩm quyền khi xảy ra thiên tai, thảm họa, dịch bệnh truyền nhiễm nhóm A hoặc tình trạng khẩn cấp. Ngoài ra, hành nghề khám bệnh, chữa bệnh ngoài thời gian, địa điểm đã đăng ký, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 36 của Luật cũng bị nghiêm cấm. Việc không tuân thủ quy định về chuyên môn kỹ thuật; sử dụng phương pháp, thiết bị y tế chưa được phép; kê đơn hoặc chỉ định sử dụng thuốc chưa được cấp phép; có hành vi nhũng nhiễu; kê đơn, chỉ định dịch vụ, thiết bị y tế hoặc gợi ý chuyển bệnh nhân nhằm trục lợi đều là các hành vi bị cấm.

- Tẩy xóa, sửa chữa hồ sơ bệnh án để làm sai lệch thông tin; lập hồ sơ giả hoặc các giấy tờ khống cũng không được phép. Người hành nghề không được bán thuốc dưới mọi hình thức, trừ trường hợp bác sĩ y học cổ truyền, y sĩ y học cổ truyền, lương y bán thuốc cổ truyền hoặc người có bài thuốc gia truyền đã được đăng ký. Việc sử dụng rượu, bia, đồ uống có cồn, ma túy, thuốc lá tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc trong khi hành nghề cũng bị cấm. Sử dụng hình thức mê tín, dị đoan hoặc từ chối tham gia khám, chữa bệnh trong trường hợp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh nhóm A hoặc tình trạng khẩn cấp theo quyết định huy động, điều động cũng là các hành vi không được phép.

- Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không được cung cấp dịch vụ khi không có giấy phép, đang bị đình chỉ hoạt động, hoặc hoạt động ngoài phạm vi chuyên môn cho phép, trừ trường hợp cấp cứu hoặc theo huy động của cơ quan có thẩm quyền. Việc thuê, mượn, cho thuê, cho mượn giấy phép hành nghề hoặc giấy phép hoạt động; lợi dụng hình ảnh, tư cách của người hành nghề để tuyên truyền, khuyến khích các phương pháp chưa được công nhận đều bị nghiêm cấm. Các hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người hành nghề hoặc người làm việc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, phá hoại tài sản của cơ sở cũng không được chấp nhận.

- Ngoài ra, ngăn cản người bệnh bắt buộc chữa bệnh hoặc cố ý bắt buộc chữa bệnh đối với người không thuộc diện bắt buộc; quảng cáo vượt quá phạm vi hành nghề hoặc chuyên môn được phê duyệt; lợi dụng kiến thức y học để quảng cáo gian dối; đăng tải thông tin quy kết trách nhiệm của người hành nghề hoặc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khi xảy ra sự cố y khoa mà chưa có kết luận của cơ quan có thẩm quyền cũng là các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh.

Theo Điều 30 Luật khám bệnh, chữa bệnh, điều kiện để được cấp mới giấy phép hành nghề là: Được đánh giá đủ năng lực hành nghề qua kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề khám bệnh, chữa bệnh quy định tại Điều 24 của Luật này hoặc có giấy phép hành nghề được thừa nhận theo quy định tại Điều 29 của Luật này;Có đủ sức khỏe để hành nghề;Đáp ứng năng lực tiếng Việt đối với người nước ngoài theo quy định của Chính phủ;Không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 20 của Luật này hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi khám bệnh, chữa bệnh mà không có giấy phép hành nghề nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính.

Theo Điều 49 Luật khám bệnh, chữa bệnh, điều kiện hoạt động của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh: Đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động; Bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng cơ bản đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh do Bộ Y tể ban hành (Điểm a khoản 1 Điều 57) trong quá trình hoạt động. Theo nữa, tại điểm d khoản 11 Điều 27 Nghị định 96/2023/NĐ-CP nhắc về trường hợp người chuyên môn vắng mặt tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên 180 ngày thì cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải làm hồ sơ, thủ tục đề nghị thay đổi người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Bên cạnh đó, Nghị định 117/2020/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn thi hành luật cũng quy định cụ thể các mức xử phạt vi phạm hành chính đối với từng hành vi vi phạm trong lĩnh vực y tế. Cụ thể, Điều 39 của Nghị định nêu rõ các vi phạm quy định về điều kiện hoạt động và sử dụng giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh có thể bị xử phạt từ 1 triệu đến 50 triệu đồng, đồng thời bị đình chỉ hoạt động. Những trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, đặc biệt ở các điều liên quan đến hành vi gây thiệt hại đến sức khỏe, tính mạng người khác.

Việc nắm rõ và thực hiện đúng các quy định của pháp luật là yêu cầu bắt buộc đối với mọi cá nhân, tổ chức tham gia vào lĩnh vực y học cổ truyền. Đồng thời, người dân cũng cần được tuyên truyền đầy đủ để nâng cao nhận thức, tránh sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh tại những cơ sở không đảm bảo điều kiện pháp lý, gây ảnh hưởng tới sức khỏe, thậm chí là tính mạng. Những biện pháp mạnh tay từ cơ quan chức năng hiện nay không chỉ là cần thiết, mà còn là bước đi quyết liệt nhằm lập lại trật tự trong hoạt động y, dược cổ truyền trên địa bàn thành phố.