Đề xuất một số doanh nghiệp có vốn đầu tư nhà nước được kinh doanh bất động sản

Đại biểu Phạm Văn Hoà (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng, khi doanh nghiệp có vốn nhà nước, dù là 100%, trên 50% hay dưới 50%, thì nguồn vốn đó vẫn là tài sản của nhà nước. Do đó, nhà nước cần có trách nhiệm quản lý chặt chẽ, đặc biệt trong các quyết định đầu tư của doanh nghiệp.

Ông Hoà nhấn mạnh rằng nguyên tắc đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp là vấn đề quan trọng và cần được làm rõ. Có ý kiến cho rằng, khi nhà nước đầu tư vốn vào doanh nghiệp thì nguồn vốn đó trở thành vốn pháp nhân của doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông nhận định, quan điểm này chưa thực sự hợp lý. Theo ông, lợi nhuận từ vốn pháp nhân thuộc về doanh nghiệp, nhưng với vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp tư nhân, đó vẫn phải được xem là vốn của nhà nước. Chỉ khi xác định rõ nguồn vốn thuộc sở hữu nhà nước, trách nhiệm của các cơ quan quản lý và sở hữu vốn mới được đề cao.

Về chiến lược đầu tư, ông Hoà đề xuất rằng vốn nhà nước cần tập trung vào những dự án mang tính trọng điểm. Nên để tư nhân đảm nhận những lĩnh vực họ có thể làm tốt, còn nhà nước chỉ đầu tư vào những dự án vì mục tiêu an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh hoặc các công trình công cộng. Ví dụ, lĩnh vực hạ tầng giao thông như đường cao tốc, quốc lộ, nếu tư nhân từ chối làm do gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng hoặc hiệu quả kinh tế thấp, thì nhà nước cần vào cuộc.

Liên quan đến thẩm quyền trong doanh nghiệp, ông Hoà đề xuất cần làm rõ vai trò giữa hội đồng thành viên và chủ tịch công ty. Việc phân định nhiệm vụ, quyền hạn trong phê duyệt và đầu tư dự án cần minh bạch, rành mạch. Theo ông, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về các quyết định đầu tư của mình.

Về việc doanh nghiệp nhà nước đầu tư kinh doanh bất động sản, ông Hoà cho rằng, vấn đề này cần được xem xét kỹ lưỡng. Ông đặt câu hỏi: “Ví dụ, ngân hàng có được phép đầu tư kinh doanh bất động sản hay không? Có được đầu tư chứng khoán không? Các tập đoàn lớn như Tập đoàn Điện lực Việt Nam hay Tập đoàn Dầu khí Việt Nam có quyền đầu tư vào bất động sản không?”. Ông lưu ý rằng, một số doanh nghiệp lớn đã thất thoát khi đầu tư ngoài ngành, thậm chí có trường hợp liên quan đến pháp luật.

Ông Hoà nói thêm: “Thời gian qua có một số công ty lớn đầu tư ngoài ngành nhưng thất thoát, có trường hợp dính vào lao lý. Bây giờ cho phép đầu tư kinh doanh bất động sản ngoài ngành thì cần có cân nhắc. Tất nhiên trong xã hội hoá quản lý thị trường về đầu tư kinh doanh bất động sản tất cả mọi người làm được thì doanh nghiệp cũng phải làm được. Cho nên nên xem xét tuỳ lúc tuỳ nơi, tuỳ điều kiện doanh nghiệp nào được làm, doanh nghiệp nào không được làm, không phải tất cả các doanh nghiệp nhà nước đều được đầu tư bất động sản”.

Mặc dù vậy, ông Hoà cho rằng doanh nghiệp nhà nước vẫn có thể kinh doanh bất động sản nếu được quản lý tốt và đảm bảo hiệu quả lâu dài. Ông nhận định: “Trước đây có ý kiến cho rằng không được kinh doanh bất động sản nhưng tôi nghĩ là được, nhưng đề nghị có cân nhắc đảm bảo hiệu quả hiệu suất lâu dài. Kinh doanh bất động sản là món “béo bở” có khả năng lợi nhuận rất cao để lấp vào chi phí khác là rất cần thiết nhưng không phải ai cũng được phép kinh doanh”.

Liên quan đến vấn đề này, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội, cũng nhận định rằng việc cấm doanh nghiệp kinh doanh bất động sản là chưa phù hợp. Ông cho rằng, yêu cầu doanh nghiệp phải xin ý kiến trước khi cho thuê hoặc khai thác bất động sản sẽ làm giảm tính chủ động của doanh nghiệp. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, không quy định hạn chế đầu tư trong dự thảo Luật và bổ sung Điều 22 quy định doanh nghiệp được quyền cho thuê, thuê mua, thế chấp, cầm cố tài sản của doanh nghiệp.