Đăng ký tạm trú chỉ cần viết cam kết thay cho giấy tờ tùy thân
Ngày 10/1/2025, Nghị định 154/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Cư trú về giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp sẽ chính thức có hiệu lực.
Cụ thể, Nghị định 154/2024 đưa ra danh mục các giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp rõ ràng, chi tiết và linh hoạt hơn, giúp người dân thuận lợi trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính liên quan đến cư trú.
Theo khoản 2, Điều 5 của Nghị định, các loại giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp để đăng ký thường trú bao gồm:
- Giấy tờ, tài liệu chứng nhận về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất do cơ quan có thẩm quyền cấp qua các thời kỳ theo quy định của pháp luật về đất đai và nhà ở.
- Giấy phép xây dựng nhà ở hoặc giấy phép xây dựng nhà ở có thời hạn đối với trường hợp phải xin giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng.
- Giấy tờ mua bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước hoặc giấy tờ về hóa giá, thanh lý nhà ở gắn liền với đất ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật.
- Hợp đồng mua bán nhà ở hoặc giấy tờ chứng minh việc đã bàn giao nhà ở hoặc đã nhận nhà ở của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đầu tư xây dựng để bán.
- Giấy tờ về mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế, nhận góp vốn, nhận đổi nhà ở phù hợp với quy định của pháp luật về đất đai và nhà ở.
- Giấy tờ về giao tặng nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết, cấp nhà ở, đất ở cho cá nhân, hộ gia đình.
- Giấy tờ của tòa án hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giải quyết cho được sở hữu nhà ở đã có hiệu lực pháp luật.
- Giấy tờ, tài liệu chứng minh về việc thế chấp, cầm cố quyền sở hữu chỗ ở hợp pháp.
- Xác nhận của UBND cấp xã về nhà ở, đất ở sử dụng ổn định, không có tranh chấp và không thuộc địa điểm không được đăng ký thường trú mới theo mẫu.
- Giấy tờ, tài liệu chứng minh về đăng ký, đăng kiểm phương tiện thuộc quyền sở hữu, xác nhận đăng ký nơi thường xuyên đậu, đỗ của phương tiện trừ trường hợp không phải đăng ký nơi thường xuyên đậu đỗ theo quy định.
- Hợp đồng, văn bản về việc cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật.
- Một trong các loại giấy tờ, tài liệu khác để xem xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai, nhà ở qua các thời kỳ.
Đáng chú ý, danh mục này đã được mở rộng và cụ thể hóa so với quy định cũ tại Nghị định 62/2021. Người dân không còn bị giới hạn trong một số loại giấy tờ nhất định mà có thể sử dụng nhiều loại giấy tờ phù hợp với từng tình huống cụ thể.
Khoản 3, Điều 5 của Nghị định 154/2024 quy định các loại giấy tờ, tài liệu chứng minh chỗ ở hợp pháp để đăng ký tạm trú bao gồm:
- Các loại giấy tờ giống như đăng ký thường trú, ngoại trừ văn bản cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ chỗ ở hợp pháp không cần công chứng hoặc chứng thực.
- Văn bản cam kết của công dân về việc có chỗ ở thuộc quyền sử dụng, không có tranh chấp và đang sinh sống ổn định, lâu dài tại đó. Nội dung cam kết bao gồm thông tin cá nhân và thông tin về chỗ ở.
- Giấy tờ của chủ sở hữu cơ sở lưu trú, khu công nghiệp, công trường cho phép cá nhân hoặc người lao động đăng ký tạm trú tại các cơ sở đó.
So với quy định cũ, Nghị định mới bổ sung thêm phương án linh hoạt là cho phép công dân cung cấp văn bản cam kết nếu không có giấy tờ chính thức chứng minh chỗ ở hợp pháp. Đây là điểm thay đổi tích cực, giảm bớt thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, đặc biệt là những đối tượng khó khăn trong việc xuất trình giấy tờ.
Một trong những điểm đổi mới đáng chú ý của Nghị định 154/2024 là bãi bỏ quy định bắt buộc nộp giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp khi thực hiện thủ tục đăng ký cư trú. Thay vào đó, công dân chỉ cần cung cấp thông tin chứng minh chỗ ở hợp pháp cho cơ quan đăng ký cư trú. Quy định này sẽ giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân.
Trước đây, theo Nghị định 62/2021, người dân buộc phải nộp đầy đủ giấy tờ, tài liệu chứng minh chỗ ở hợp pháp khi thực hiện đăng ký cư trú. Với sự thay đổi này, thủ tục cư trú đã được cải tiến đáng kể theo hướng thuận lợi hơn, giảm thiểu gánh nặng hành chính.
Việc ban hành Nghị định 154/2024 thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý cư trú và tạo thuận lợi tối đa cho người dân trong quá trình thực hiện các thủ tục liên quan. Việc quy định cụ thể, chi tiết các loại giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp giúp minh bạch hóa quy trình, hạn chế tình trạng nhũng nhiễu, phiền hà.
Đặc biệt, quy định về văn bản cam kết thay thế giấy tờ chứng minh chỗ ở sẽ giúp người dân, nhất là các đối tượng yếu thế như người lao động ngoại tỉnh, sinh viên... dễ dàng hơn trong việc thực hiện thủ tục đăng ký tạm trú.
Bên cạnh đó, việc bãi bỏ yêu cầu nộp giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp cũng là một bước tiến quan trọng trong công tác cải cách hành chính, phù hợp với xu hướng chuyển đổi số quốc gia. Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin để tra cứu, xác minh thông tin chỗ ở của công dân, đảm bảo quá trình đăng ký cư trú diễn ra nhanh chóng, thuận tiện và chính xác.