Việt Nam bắt đầu kỷ nguyên công nhận tài sản số
Theo Điều 46, tài sản mã hóa được định nghĩa là “tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự, thể hiện dưới dạng dữ liệu số, được tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bởi công nghệ số”.
Luật Công nghiệp Công nghệ số – Bước tiến pháp lý đưa Việt Nam vào kỷ nguyên tài sản số
Ngày 14/6/2025, Quốc hội Việt Nam chính thức thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Đây là lần đầu tiên Việt Nam ban hành một đạo luật toàn diện, điều chỉnh các lĩnh vực công nghệ số mới nổi như tiền mã hóa (crypto), tài sản số, blockchain, tài chính phi tập trung (DeFi), token hóa và nền tảng công nghệ Web3.0.
Việc ban hành đạo luật này không chỉ là bước ngoặt pháp lý quan trọng, mà còn thể hiện nỗ lực chủ động, linh hoạt và tầm nhìn chiến lược của Đảng và Chính phủ trong việc xây dựng hành lang pháp lý cho một lĩnh vực còn mới mẻ nhưng đầy tiềm năng – tài chính số.
Lần đầu tiên tài sản số được luật pháp Việt Nam thừa nhận
Một trong những nội dung nổi bật của Luật là việc chính thức xác lập địa vị pháp lý cho tài sản mã hóa. Theo Điều 46, tài sản mã hóa được định nghĩa là “tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự, thể hiện dưới dạng dữ liệu số, được tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bởi công nghệ số”.
Điều này đánh dấu lần đầu tiên hệ thống pháp luật Việt Nam thừa nhận tài sản kỹ thuật số như một thực thể hợp pháp, tạo tiền đề cho việc đăng ký, định giá, quản lý thuế, cũng như xử lý tranh chấp, bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư và doanh nghiệp.
Củng cố niềm tin và thúc đẩy phát triển công nghệ tài chính
Ước tính có khoảng 17 triệu người Việt Nam đã từng sở hữu tiền mã hóa trong giai đoạn 2023–2024, với giá trị trung bình khoảng 105 USD/người. Sự công nhận hợp pháp tài sản số không chỉ tăng cường niềm tin của cộng đồng nhà đầu tư, mà còn mở đường cho các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam hoạt động minh bạch, có điều kiện gọi vốn, phát triển sản phẩm và mở rộng ra quốc tế.
Luật cũng đặc biệt khuyến khích các hoạt động nghiên cứu – phát triển (R&D) trong các lĩnh vực mới như blockchain, token hóa tài sản, các lớp giao thức Layer-2 và các nền tảng tài chính mở. Đây là bệ phóng quan trọng để Việt Nam xây dựng một hệ sinh thái công nghệ số mạnh mẽ, có sức cạnh tranh toàn cầu.
Cách tiếp cận “trung dung” – hợp lý trong bối cảnh toàn cầu
Trong khi nhiều quốc gia vẫn còn do dự, Việt Nam đã lựa chọn một hướng đi khôn ngoan – không cực đoan chấp nhận như El Salvador, cũng không cấm đoán như Trung Quốc. Thay vào đó, Việt Nam xác định mục tiêu quản lý chặt chẽ nhưng không ngăn cản sáng tạo, qua đó định hình một mô hình phát triển bền vững, vừa phù hợp với bối cảnh quốc gia, vừa đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế như khuyến nghị của FATF (Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế).
Khuyến nghị và hướng đi tiếp theo
Để phát huy tối đa hiệu quả của đạo luật, Việt Nam cần sớm ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn cụ thể về:
- Cơ chế vận hành và cấp phép sàn giao dịch tài sản số;
- Tiêu chuẩn phát hành, đăng ký và niêm yết token;
- Thiết lập hệ thống truy xuất giao dịch phục vụ quản lý thuế và điều tra tội phạm số;
- Thành lập Trung tâm cảnh báo rủi ro tài chính số, hỗ trợ nhà đầu tư nhận diện nguy cơ và hạn chế thiệt hại.
Một bước tiến dài cho tầm nhìn công nghệ Việt Nam
Luật Công nghiệp Công nghệ số là bước đi mạnh mẽ, có tính đột phá trong chiến lược đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong về công nghệ số trong khu vực. Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ sang kinh tế số, việc Việt Nam sớm xây dựng hành lang pháp lý cho tài sản số là minh chứng rõ nét cho tầm nhìn đổi mới và tinh thần chủ động của Đảng và Chính phủ.
Tuy nhiên, như mọi cơ hội lớn, đi kèm là thách thức không nhỏ. Cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp, giới chuyên gia và người dân để đảm bảo tài sản số trở thành động lực phát triển chứ không phải kẽ hở cho lừa đảo lan rộng.
