Bộ Tài chính đề xuất mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết của Chính phủ nhằm tháo gỡ vướng mắc trong việc tính tiền sử dụng đất khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở, với mức thu tối thiểu từ 30% và có thể lên tới 100% tùy trường hợp.
Mới đây, Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở.
Theo đề xuất, nếu diện tích đất chuyển mục đích sử dụng nằm trong hạn mức giao đất ở tại địa phương, mức thu tiền sử dụng đất sẽ không thấp hơn 30% tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở.

Dự thảo Nghị quyết này tập trung vào xử lý các trường hợp như đất có nguồn gốc là đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở thuộc khu dân cư nhưng chưa được công nhận là đất ở; đất vườn, ao gắn liền đất ở nhưng người sử dụng đã tách ra để chuyển quyền; hoặc do đơn vị đo đạc trước ngày 1/7/2004 tự tách thành các thửa riêng. Những trường hợp này khi chuyển sang đất ở sẽ áp dụng nguyên tắc tính tiền sử dụng đất theo quy định mới tại Điều 156 Luật Đất đai năm 2024.
Theo dự thảo, UBND cấp tỉnh sẽ trình HĐND cùng cấp quyết định mức thu tiền sử dụng đất đối với các trường hợp nêu trên theo nguyên tắc: với diện tích đất chuyển mục đích trong hạn mức giao đất ở tại địa phương, mức thu không thấp hơn 30% tiền sử dụng đất được tính theo Nghị định của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Đối với diện tích vượt hạn mức giao đất ở, mức thu tối thiểu là 50% nhưng tối đa chỉ áp dụng cho diện tích không quá 500 m2. Nếu vượt quá 500 m2, mức thu sẽ là 100% tiền sử dụng đất theo quy định của Chính phủ.
Một điểm đáng lưu ý, mức thu này chỉ được áp dụng một lần cho một hộ gia đình hoặc cá nhân. Những lần chuyển mục đích sau sẽ thực hiện theo các quy định chung tại Nghị định của Chính phủ về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Mức thu cụ thể sẽ do UBND cấp tỉnh trình HĐND quyết định, căn cứ vào hạn mức giao đất tại thời điểm có quyết định chuyển mục đích sử dụng. Nguyên tắc xác định diện tích trong hạn mức được quy định rõ: Mỗi hộ gia đình (kể cả trường hợp tách hộ) hoặc cá nhân chỉ được hưởng một lần hạn mức trong phạm vi một tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Trong trường hợp được cơ quan Nhà nước cho phép tách thửa đất để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, diện tích trong hạn mức sẽ được tính theo từng thửa. Mỗi hộ gia đình hoặc cá nhân được tách thửa chỉ được xác định hạn mức một lần. Trường hợp nhiều hộ hoặc cá nhân cùng sử dụng chung một thửa đất mà không tách thửa, diện tích trong hạn mức sẽ tính theo hộ gia đình hoặc cá nhân đại diện đứng tên đồng sở hữu.
Về điều khoản chuyển tiếp, dự thảo quy định: nếu hộ gia đình, cá nhân đã có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ ngày 1/8/2024 đến trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực, sẽ xử lý theo hai hướng. Nếu chưa nộp tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế thì sẽ tính lại khoản tiền phải nộp theo quy định mới và điều chỉnh thông báo nộp tiền theo pháp luật quản lý thuế. Khi đó, hộ gia đình, cá nhân phải nộp cả khoản tiền chậm nộp (nếu có). Ngược lại, nếu đã nộp tiền sử dụng đất thì sẽ không tính lại theo Nghị quyết này.
Dự thảo này được xem là một bước nhằm tạo sự thống nhất và công bằng hơn trong việc tính tiền sử dụng đất, đồng thời tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trong thực tế chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở.