Từ năm 2025, xe máy phải kiểm định khí thái

Theo Thông tư, xe môtô và xe gắn máy dưới 5 năm tuổi được miễn kiểm định khí thải. Xe từ 5 đến 12 năm tuổi sẽ phải kiểm định hai năm một lần, trong khi xe trên 12 năm tuổi phải kiểm định hàng năm. Quy định cũng hướng dẫn rõ cách tính tuổi đời của xe, dựa trên dữ liệu ngày xuất xưởng hoặc năm sản xuất được ghi nhận trong cơ sở dữ liệu.

Để tiến hành kiểm định, chủ phương tiện cần cung cấp giấy tờ chứng nhận đăng ký xe bản chính, bản sao có chứng thực, hoặc bản sao điện tử. Cơ sở đăng kiểm sẽ đối chiếu thông tin xe với dữ liệu trên phần mềm quản lý. Xe đạt tiêu chuẩn khí thải sẽ được cấp chứng nhận điện tử, đồng thời tích hợp thông tin với tài khoản định danh điện tử của chủ xe.

Theo thống kê, Việt Nam hiện có hơn 70 triệu xe máy đăng ký lưu hành, trong đó khoảng 45 triệu xe đang được sử dụng thường xuyên. Xe máy được xác định là nguồn phát thải ô nhiễm lớn nhất, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 chưa có quy định cụ thể về kiểm định khí thải xe máy, khiến việc kiểm soát ô nhiễm từ phương tiện cá nhân vẫn chưa được thực hiện hiệu quả.

Dù đã có những nỗ lực từ Chính phủ và các bộ, ngành liên quan, việc kiểm soát khí thải xe máy vẫn gặp nhiều thách thức. Từ năm 2010, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho Bộ Giao thông Vận tải xây dựng lộ trình kiểm định khí thải, với mục tiêu đến năm 2015 có 80-90% lượng xe máy tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đạt tiêu chuẩn khí thải. Tuy nhiên, do nhiều khó khăn trong việc hoàn thiện mạng lưới cơ sở kiểm định, đến nay công tác này vẫn chưa được triển khai đồng bộ.

Số lượng xe máy tại Việt Nam tiếp tục gia tăng nhanh chóng. Chỉ riêng năm 2023, cả nước đã đăng ký mới hơn 2,4 triệu xe máy, nâng tổng số xe lên 74 triệu. Sự tăng trưởng này không chỉ gây áp lực lớn lên hạ tầng giao thông mà còn làm trầm trọng thêm vấn đề ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn.

Việc thực hiện kiểm định khí thải xe máy sẽ góp phần giảm thiểu ô nhiễm không khí, cải thiện chất lượng môi trường sống và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt, kiểm soát khí thải sẽ giúp giảm lượng bụi mịn và các chất gây ô nhiễm, vốn là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh về đường hô hấp và tim mạch.

Đối với các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, việc kiểm định khí thải còn giúp giảm ùn tắc giao thông, khi các phương tiện không đạt tiêu chuẩn sẽ buộc phải sửa chữa hoặc thay thế. Đồng thời, quy định mới cũng thúc đẩy người dân nâng cao ý thức bảo dưỡng xe, duy trì phương tiện ở trạng thái hoạt động tốt, an toàn hơn khi lưu thông.

Để đạt hiệu quả cao nhất, việc triển khai kiểm định khí thải cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hạ tầng, nhân lực và cơ chế giám sát. Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương cần sớm hoàn thiện mạng lưới cơ sở đăng kiểm, đảm bảo đủ năng lực phục vụ nhu cầu kiểm định của người dân. Bên cạnh đó, cần công khai minh bạch quy trình kiểm định và mức phí để tạo sự đồng thuận xã hội.

Ngoài ra, công tác tuyên truyền cần được đẩy mạnh để nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc kiểm định khí thải. Đặc biệt, tại các khu vực nông thôn, miền núi, nơi nhận thức về môi trường còn hạn chế, cần có những chương trình hỗ trợ, hướng dẫn cụ thể cho người dân.