Chợ mua bán rác thải trực tuyến: Người dân ở Huế nỗ lực giảm rác thải nhựa

Theo số liệu thống kê, trước năm 2021, mỗi năm TP. Huế (cũ) phát sinh hơn 22.000 tấn nhựa, trong đó có hơn 700 tấn thất thoát ra môi trường. Lượng rác này trôi nổi trong sông ngòi, kênh mương, thậm chí theo dòng nước đổ ra phá Tam Giang - Cầu Hai, gây ô nhiễm cho hệ sinh thái và ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan, sức khỏe cộng đồng.

Trước tình hình đó, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế) đã nhận được sự hỗ trợ do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF - Việt Nam) để thực hiện triển khai dự án "Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam" với mục tiêu giảm ít nhất 30% lượng rác thải nhựa (RTN) thất thoát ra môi trường vào năm 2024; nâng cao tỷ lệ thu gom và tái chế chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH), vận hành cơ sở xử lý chất thải rắn (CTR) hiện đại nhằm thay thế chôn lấp; hướng tới mục tiêu dài hạn “không còn rác thải nhựa vào năm 2030”.

Thời gian qua, dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” đã thực hiện nhiều hoạt động như khảo sát, phân loại và đánh giá nguồn phát sinh rác thải; hỗ trợ thí điểm phân loại rác tại nguồn; tăng cường truyền thông cộng đồng và xây dựng mô hình thu gom tái chế thân thiện với môi trường. TP. Huế cũng đã huy động sự tham gia, vào cuộc của các cấp chính quyền, các hội đoàn thể và cộng đồng người dân cùng với các đơn vị kinh doanh; qua đó dần xây dựng thói quen giảm sử dụng đồ nhựa dùng một lần, phân loại rác tại nguồn và hưởng ứng phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”.

Dự án còn tạo ra sự lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Nhiều trường học, cơ quan, khu dân cư đã chủ động tổ chức các hoạt động “nói không với nhựa dùng một lần”, các chương trình “đổi rác lấy quà”. Các tổ dân phố, hội phụ nữ, đoàn thanh niên trở thành lực lượng nòng cốt trong việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hành phân loại rác ngay tại hộ gia đình. Những việc làm tuy nhỏ nhưng góp phần thay đổi nhận thức, hình thành thói quen sống xanh, tạo nền tảng để Huế hướng đến trở thành đô thị văn minh, kiểu mẫu và thân thiện với môi trường.

Dự án “Huế - Đô thị Giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” (WWF-Việt Nam) cũng đã hỗ trợ xây dựng 12 trạm nhà chờ và máy cấp nước miễn phí tại 11 điểm du lịch nổi tiếng của thành phố. Mỗi trạm đều tích hợp máy lọc nước ứng dụng công nghệ lọc nước hiện đại giúp loại bỏ tạp chất, vi khuẩn, kim loại nặng nhưng vẫn giữ lại khoáng chất tự nhiên, mang đến nguồn nước đạt chuẩn an toàn cho sức khỏe.

Tháng 8/2025, Công ty Cổ phần Môi trường và Công trình Đô thị Huế và Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” đã phối hợp với Sở Nông nghiệp & Môi trường cùng tổ chức Sáng kiến mGreen đã triển khai hệ thống công nghệ quản lý chuỗi cung ứng rác tái chế - Chợ mua bán phế liệu trực tuyến mGreen. Chợ mua bán phế liệu trực tuyến mGreen gồm 2 ứng dụng di động (mobile app) “Mua rác mGreen” và “Bán rác mGreen”; không chỉ dừng lại ở việc kết nối nhu cầu mua bán rác tái chế mà còn thúc đẩy hoạt động phân loại rác tại nguồn, mở rộng của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu qua việc tham gia của các đơn vị tái chế có giấy phép môi trường trên chợ, cũng như góp phần hỗ trợ vựa phế liệu hoàn thiện đăng ký kinh doanh, đáp ứng yêu cầu pháp luật về bảo vệ môi trường.

Trong thời gian trở lại đây, Huế đang dần khẳng định vị thế của mình như một hình mẫu về đô thị giảm nhựa, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia. Đặc biệt thông qua dự án "Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam", nhiều mô hình, chương trình hay đã được nhân rộng trên địa bàn TP. Huế, ý thức của người dân về bảo vệ môi trường ngày càng được nâng lên.

Những nỗ lực ấy đã mang lại sự thay đổi rõ rệt. Đến năm 2024, lượng rác thải nhựa thất thoát ra môi trường đã giảm xuống còn 472 tấn/năm, tương đương mức giảm 34%. TP. Huế hiện cũng đạt tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt 98%, trong đó 93% được xử lý tại Nhà máy điện rác Phú Sơn. Khối lượng tái chế rác thải nhựa cũng tăng 57% so với giai đoạn đầu của dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam”.

Sau khi đánh giá hiệu quả Dự án “Huế - đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam từ năm 2021 – 2024”, đầu năm 2025 TP. Huế đã có Quyết định số 1207/QĐ-UBND phê duyệt tiếp nhận viện trợ không hoàn lại thuộc hỗ trợ phát triển chính thức Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam năm 2025” do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) tài trợ với tổng vốn dự án hơn 22 tỷ đồng.

Bà Hoàng Ngọc Tường Vân, Giám đốc Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” cho biết, hiện Dự án đang tập trung triển khai Mô hình “Du lịch giảm nhựa”, “Trường học giảm nhựa”; Mở rộng ứng dụng Hue-S và phát triển hệ thống CSDL trong quản lý chất thải rắn thông minh; Hình thành các mô hình Trạm nhà chờ và tiếp nước cho các điểm du lịch giảm nhựa. Bên cạnh đó tiếp tục nhân rộng chương trình và các chiến dịch giảm nhựa trong kinh doanh, thúc đẩy các chuỗi bán lẻ và doanh nghiệp tham gia vào các chiến dịch “Không túi nilon”, mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn và hỗ trợ doanh nghiệp xanh…

Hiện TP. Huế cũng đang yêu cầu các sở, ban ngành, đoàn thể, các địa phương, các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp có những hành động thiết thực để giải quyết vấn đề về ô nhiễm chất thải nhựa, cải thiện chất lượng môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân, cân bằng sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển kinh tế bền vững. Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, thúc đẩy hành động hướng tới lối sống xanh, tiêu dùng bền vững, góp phần kiểm soát ô nhiễm nhựa, bảo vệ môi trường, thực hiện các cam kết khí hậu và mục tiêu phát triển bền vững.