Chế tài, trách nhiệm của KOLs khi phát ngôn, đăng tin trên mạng xã hội

Phát biểu tại Ngày An ninh mạng Việt Nam, Thiếu tướng Lê Xuân Minh - Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao nhấn mạnh: “Hoạt động phát tán tin giả, thông tin sai sự thật, truyền bá nội dung lệch chuẩn, vi phạm thuần phong mỹ tục trên không gian mạng đang tác động tiêu cực tới xã hội”.

Ông cho biết thêm, một trong những biểu hiện đáng lo ngại là việc một số KOLs (người có ảnh hưởng trên mạng xã hội) lợi dụng uy tín cá nhân để quảng bá các sản phẩm không đúng sự thật, thổi phồng công dụng hoặc che giấu tác dụng phụ. Hệ lụy không chỉ dừng lại ở việc gây hiểu lầm cho người tiêu dùng, mà còn tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe, tài chính, làmsuy giảm niềm tin vào hoạt động quảng cáo trực tuyến.

Một điểm nhấn khác là việc huy động lực lượng KOL/KOC nhằm lan tỏa kỹ năng số và truyền cảm hứng sử dụng mạngxã hội một cách văn minh, có trách nhiệm.

Việc các cá nhân có sức ảnh hưởng chủ động tham gia vào quá trình "làm sạch" không gian mạng không chỉ góp phầnđịnh hướng dư luận trong đấu tranh với thông tin sai lệch, mà còn tạo động lực lan tỏa giá trị tích cực, từng bước hạn chếtình trạng phát tán tin giả.

KOLs quảng cáo sai sự thật: Cảnh báo hệ lụy và chế tài nghiêm khắc

Theo báo cáo của Bộ Công an tại sự kiện Ngày an ninh mạng lần thứ nhất, tình hình tấn công mạng tại Việt Nam tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là trong các thời điểm nhạy cảm về chính trị, kinh tế, xã hội. Các doanh nghiệp cung cấp hệ thống CNTT và giải pháp chuyển đổi số ngày càng trở thành mục tiêu tấn công. Bên cạnh đó, tội phạm sử dụng côngnghệ cao đang phát triển theo hướng tinh vi, chuyên nghiệp, tạo ra thách thức lớn đối với công tác đảm bảo an ninh mạng.

Đặc biệt, hành vi quảng cáo sai sự thật sản phẩm đang gia tăng trên mạng xã hội – là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Cụ thể, theo khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012, quảng cáo sai sự thật bị nghiêm cấm và có thể bị xử phạthành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hành vi quảng cáo sai sự thật sản phẩm là một trong các hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo, theo quy định tại khoản 9 Điều 8 Luật Quảng Cáo 2012 Theo đó, KOLs có hành vi quảng cáo sai sự thật sản phẩm có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Về xử lý hành chính, căn cứ theo Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định như sau:

Vi phạm quy định về hành vi cấm trong hoạt động quảng cáo.

Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 51, điểm b khoản 4 Điều 52, khoản 1 Điều 60, điểm c khoản 1 Điều 61 Nghị định này.

Hình thức xử phạt bổ sung:

Tước quyền sử dụng Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm từ 5 đến 7 tháng; tước quyền sử dụng Giấy xácnhận nội dung quảng cáo từ 22 tháng đến 24 tháng đối với vi phạm quy định tại điểm a khoản 2, điểm b khoản 4, khoản 5Điều này trong trường hợp vi phạm về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe từ 2 lần trở lên trong thời hạn 6 tháng.

Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo hoặc thu hồi sản phẩm báo, tạp chí in quảng cáo đối với hành vi quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5 và 6 Điều này;

b) Buộc xin lỗi tổ chức, cá nhân đối với hành vi quy định tại điểm b khoản 3, điểm a khoản 4 Điều này;

c) Buộc cải chính thông tin đối với hành vi quy định tại khoản 5 Điều này.

Còn đối với KOLs có hành vi quảng cáo sai sự thật sản phẩm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội quảng cáogian dối, cụ thể:

Căn cứ theo Điều 197 Bộ luật Hình Sự 2015 quy định về tội quảng cáo gian dối như sau:

Tội quảng cáo gian dối.

Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việcnhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Chính vì vậy, trong công tác đảm bảo an ninh mạng, các KOLs cần nâng cao ý thức, sử dụng mạng xã hội có trách nhiệm,chủ động kiểm chứng thông tin, tránh chia sẻ tin chưa xác thực. Chỉ khi từng cá nhân và tổ chức cùng cam kết hành động, phát huy tinh thần trách nhiệm xã hội, thì không gian mạng mới thực sự trở thành nơi an toàn, lành mạnh và đóng góptích cực vào sự phát triển bền vững của quốc gia.

Tình hình an ninh mạng hiện nay diễn biến hết sức phức tạp, cả trong nước lẫn trên bình diện quốc tế. Việt Nam đang bước vào giai đoạn bùng nổ chuyển đổi số, được thúc đẩy mạnh mẽ bởi Nghị quyết 57 về đột phá khoa học công nghệ vàđổi mới sáng tạo. Trong bối cảnh đó, các hệ thống thông tin ngày càng được liên kết chặt chẽ về dữ liệu, nghiệp vụ và kết nối, tạo nên xu hướng tất yếu trong tiến trình chuyển đổi số toàn diện.

Tại sự kiện, Việt Nam chính thức ra mắt Hệ thống điều hành an ninh mạng quốc gia - một sáng kiến quan trọng do Trung tâm An ninh mạng quốc gia nghiên cứu, phát triển và làm chủ hoàn toàn. Dự kiến trong giai đoạn 2025–2026, hệ thống sẽ được triển khai mở rộng tới các doanh nghiệp và nhà cung cấp dịch vụ công nghệ.

Điểm nổi bật của hệ thống là khả năng tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), kho dữ liệu mã độc và thông tin tình báo mạng nhằm hỗ trợ phân tích, ra quyết định, cũng như nâng cao năng lực dự báo và ứng phó sự cố sớm hơn.