Cảnh giác với thủ đoạn lừa đảo qua mạng xã hội và cuộc gọi giả danh

Trung tuần tháng 7/2025, chị Đ.T.P.L, giáo viên công tác tại một trường THCS trên địa bàn xã Thạch Hà tỉnh Hà Tĩnh) đến tại Đội quản lý điện lực khu vực Thạch Hà để trình báo việc bị kẻ xấu dẫn dụ, lừa cài phần mềm thanh toán tiền điện giả.

Theo đó, chị L. vừa khóc, vừa nói đã làm theo hướng dẫn của đối tượng lạ về cài phần mềm thanh toán tiền điện bằng hình thức quét mã trên ứng dụng điện thoại. Chị đã làm theo thao tác hướng dẫn, lúc này tài khoản liên tiếp bị trừ 3 lần, với tổng số tiền gần 1,5 tỷ đồng.

May mắn hơn chị L., ngày 17/10/2024, Công an xã Diễn Hùng (nay là xã Hùng Châu tỉnh Nghệ An) đã phát hiện và hướng dẫn người dân lấy lại được 55 triệu đồng suýt bị mất khi bị kẻ gian giả danh công an gọi điện.

Anh Trần Quang C. (1971, trú xã Diễn Hùng cũ) là nạn nhân trong vụ việc này. Anh C. kể lại, anh nhận được 1 cuộc điện thoại xưng tên là Dũng, cán bộ Công an huyện Diễn Châu cũ. Theo vị “cán bộ” trên thông báo, căn cước của anh C. chưa cài định danh mức 2. Vị “cán bộ” này còn cho biết, việc này liên quan đến các giao dịch tại ngân hàng sau này nên nếu anh C. không thực hiện sẽ bị vô hiệu hóa tài khoản ngân hàng.

Thấy “cán bộ” đọc đúng tên mình, anh C. hoàn toàn tin tưởng đó là cán bộ công an. Mặt khác, anh C. nhớ mình mới cài đặt định danh điện tử mức 1. Bên cạnh đó, tài khoản ngân hàng trên có liên quan đến sổ tiết kiệm của 2 vợ chồng và khoản tiền để chuẩn bị gửi cho con học đại học nên anh C. liền đồng ý và ngỏ ý nhờ người “cán bộ” trên hướng dẫn quy trình thực hiện online.

Người tự xưng "cán bộ" yêu cầu anh C. cung cấp các thông tin như mã số định danh, ngày tháng năm sinh, số tài khoản ngân hàng, mã OTP... để giúp anh C. cài đặt định danh điện tử mức độ 2.

Sau khi cung cấp các thông tin cho đối tượng gọi điện, anh C. phát hiện 55 triệu đồng trong tài khoản của mình biến mất. Lúc này người bạn cũng phát hiện ra sự việc và nghi ngờ hành vi giả danh để lừa đảo nên đã đưa anh C. đến công an xã trình báo sự việc.

Nhờ trình báo sớm, nên cơ quan chức năng đã hướng dẫn anh C. phối hợp với ngân hàng ngăn chặn giao dịch nên đã kịp thời can thiệp, giữ lại được số tiền của mình trước khi bị kẻ gian rút.

Dù đã hơn 1 năm trôi qua nhưng chị L.T.H (SN 1970, trú tại xã Diễn Yên -nay là xã Hùng Châu, tỉnh Nghệ An) vẫn chưa thể quên được cuộc điện thoại của người tự xưng công an khiến mình suýt mất 1 tỷ đồng.

Theo đó, người tự xưng là Đội trưởng Đội điều tra phòng chống tội phạm kinh tế (Công an tỉnh Nghệ An) thông báo chị có số tiền lớn gửi tại ngân hàng bị rò rỉ thông tin, nếu không kịp thời bảo mật sẽ bị mất số tiền trên. 

Đối tượng này yêu cầu chị H. cung cấp thông tin cá nhân liên quan, đồng thời chuyển số tiền 1 tỷ đồng vào số tài khoản xx88751xxx mang tên Đỗ Văn Q. tại một ngân hàng khác và không được để cho người khác biết. 

Không một chút nghi ngờ, chị H. liền đến phòng giao dịch Yên Lý (đóng trên địa bàn xã) làm thủ tục rút sổ tiết kiệm và chuyển số tiền nói trên qua số tài khoản mà đối tượng cung cấp.

Tuy nhiên, sau khi chuyển tiền xong, do không liên lạc lại được với đối tượng, nghi ngờ đã bị lừa nên chị H. nhanh chóng trình báo với cơ quan chức năng.

Nhận được tin báo, Công an xã phối hợp với cấp trên đã nhanh chóng vào cuộc xác minh, làm rõ.

Lực lượng Công an đã ngay lập tức phối hợp phía ngân hàng Agribank xác minh, đình chỉ ngay việc giao dịch do chị H. thực hiện. Qua đó, đã kịp thời ngăn chặn được hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” của đối tượng xấu.

Mặc dù công tác tuyên truyền, cảnh báo để người dân nang cao ý thức, chủ động phòng tránh trước những chiêu thức lừa đảo đã được triển khai quyết liệt với nhiều hình thức, biện pháp khác nhau.

Tuy nhiên, ngoài tâm lý chủ quan, nhiều người kỹ năng bảo mật thông tin yếu; trong khi thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng ngày càng tinh vi nên vẫn có nhiều người “sập bẫy".

Bên cạnh đó công tác đấu tranh với loại tội phạm này cũng gặp nhiều khó khăn do đối tượng sống ở nước ngoài cấu kết với tội phạm trong nước để hoạt động lừa đảo với phạm vi lớn, quy mô rộng, đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ với nhiều đơn vị trong tỉnh, trong nước và nước bạn.

Mặt khác, các đối tượng phạm tội công nghệ cao thường xây dựng kịch bản rõ ràng, có sự phân công nhiệm vụ cụ thể, khi chiếm được tài khoản, thông tin cá nhân, chúng thường nhanh chóng rút tiền của người dân. Số tài sản sau khi bị chúng chiếm đoạt hầu như không thể thu hồi.

Công an khuyến cáo người dân cần cảnh giác khi có người tự xưng là cán bộ của các cơ quan chức năng (công an, tòa án, viện kiểm sát…) gọi điện thoại thông báo vụ việc liên quan đến bản thân và đề nghị cung cấp thông tin hoặc chuyển tiền thanh toán chi phí…

Nếu có nghi vấn hoặc nghe các thông tin liên quan đến công an thì cần phải lên trụ sở công an gần nhất để xác minh và được tư vấn các biện pháp ngăn chặn tránh những hậu quả khó lường xảy ra.

Bên cạnh đó, mỗi người hãy bảo vệ thông tin cá nhân bằng cách không chia sẻ quá nhiều trên mạng xã hội hoặc các nền tảng trực tuyến. Đặc biệt, cẩn trọng với việc cung cấp số điện thoại, địa chỉ nhà, tài khoản ngân hàng hoặc bất kỳ thông tin nhạy cảm nào cho người mà mình không biết rõ, tránh rơi vào tình trạng “ tiền mất, tật mang”.